ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്രതീര വാണിജ്യവും മലബാറും

അബൂ ഫായിസ

ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്രതീര വാണിജ്യ സമ്പർക്കങ്ങളുടെ ചരിത്രത്തിൽ മലബാറിനുള്ള നിർണ്ണായക സ്ഥാനം അടയാളപ്പെടുത്തുന്ന പഠന ലേഖനം. വിഖ്യാതവും ലോകോത്തരവുമായ പല യൂണിവേഴ്സിറ്റികളിലും സവിശേഷമായ ഒരു വിജ്ഞാനശാഖയായി ഉരുത്തിരിഞ്ഞ പഠനമേഖലയെ കുറിച്ച് സാമാന്യപരിചയം നൽകുന്നു ഈ ലേഖനം.

യൂറോപ്യൻ പര്യവേക്ഷണങ്ങൾക്ക് നൂറ്റാണ്ടുകൾക്ക് മുൻപ് തന്നെ ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്രം ഒരു ആഗോള വാണിജ്യ ശൃംഖലയുടെ ചലനാത്മകമായ കേന്ദ്രമായിരുന്നു. കിഴക്കൻ ആഫ്രിക്ക, അറേബ്യൻ ഉപദ്വീപ്, തെക്കേ ഏഷ്യ, തെക്കുകിഴക്കൻ ഏഷ്യ, ചൈന എന്നിവിടങ്ങളിലെ വിവിധ നാഗരികതകളെ ബന്ധിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് ഈ സമുദ്രം വെറും ചരക്ക് കൈമാറ്റങ്ങൾക്കപ്പുറം ആശയങ്ങളുടെയും സംസ്കാരങ്ങളുടെയും മതങ്ങളുടെയും സമന്വയത്തിന് വേദിയായി വർത്തിച്ചു.
പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിന് ശേഷം യൂറോപ്പിന്റെ ഉദയം ചരിത്രപരമായ ഒരു സ്വാഭാവിക പ്രക്രിയയാണെന്ന യൂറോപ്യൻ കേന്ദ്രീകൃതമായ (Eurocentric) വീക്ഷണത്തെ സമീപകാല ചരിത്രപഠനങ്ങൾ വെല്ലുവിളിക്കുന്നുണ്ട്. ആന്ദ്രേ ഗുണ്ടർ ഫ്രാങ്കിന്റെ ReOrient: Global Economy in the Asian Age എന്ന കൃതി ഈ കാഴ്ചപ്പാടിനെ തകിടം മറിക്കുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ അഭിപ്രായത്തിൽ, യൂറോപ്പിന്റെ സാമ്പത്തിക ഉദയം, നൂറ്റാണ്ടുകളായി ഏഷ്യൻ കേന്ദ്രീകൃതമായ ഒരു ആഗോള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിൽ സംഭവിച്ച ഒരു ചെറിയ താൽക്കാലിക പ്രതിഭാസം മാത്രമായിരുന്നു. യൂറോപ്പിന് ഏഷ്യയുമായി വ്യാപാരം നടത്താൻ മറ്റ് വിലപിടിപ്പുള്ള ചരക്കുകളില്ലാത്തതിനാൽ, അവർ അമേരിക്കൻ കോളനികളിൽ നിന്ന് ലഭിച്ച വെള്ളി ഉപയോഗിച്ച് ഏഷ്യൻ വിപണിയിൽ പ്രവേശിച്ചു. ഇത് പിൽക്കാലത്ത് യൂറോപ്പിന് ആഗോള സാമ്പത്തിക സന്തുലിതാവസ്ഥ സ്വന്തം വരുതിയിലാക്കാൻ സഹായിച്ചു. ഇതേസമയം, കെ.എൻ. ചൗധരിയുടെ Trade and Civilisation in the Indian Ocean , ഓം പ്രകാശിന്റെ The Dutch East India Company and the Economy of Bengal തുടങ്ങിയ കൃതികൾ ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്ര വ്യാപാരബന്ധങ്ങളുടെ സങ്കീർണ്ണതയെയും വൈവിധ്യത്തെയും കുറിച്ച് ആഴത്തിലുള്ള വിവരങ്ങൾ നൽകുന്നു.
ഈ പഠനലേഖനം ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്രത്തിലെ വാണിജ്യത്തെ ഒരു സ്വതന്ത്രവും സങ്കീർണ്ണവുമായ ചരിത്ര പ്രതിഭാസമായി സമീപിക്കുന്നു. മലബാർ തീരങ്ങളുമായുള്ള പുരാതന വാണിജ്യബന്ധങ്ങൾക്ക് സവിശേഷമായ ഊന്നൽ നൽകിക്കൊണ്ട്, സാഹിത്യപരവും പുരാവസ്തുശാസ്ത്രപരവുമായ തെളിവുകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഈ ബന്ധങ്ങളുടെ സ്വഭാവം, സാമൂഹിക-സാംസ്കാരിക സ്വാധീനം, ഒടുവിൽ യൂറോപ്യൻ ഇടപെടലുകളോടെ അവയിലുണ്ടായ പരിണാമം എന്നിവ വിശകലനം ചെയ്യുക എന്നതാണ് ഈ പഠനത്തിന്റെ പ്രധാന ലക്ഷ്യം.

പുരാതന വാണിജ്യത്തിൻ്റെ സ്രോതസ്സുകളും സവിശേഷതകളും

വാണിജ്യ ശൃംഖലയുടെ ചരിത്രം പുരാതനകാലം മുതൽ ആരംഭിക്കുന്നു. ബി.സി.ഇ. 3000-ൽ സുമേറിയൻ രേഖകളിൽ കേരളത്തിലെ സുഗന്ധവ്യഞ്ജനങ്ങളെക്കുറിച്ച് പരാമർശങ്ങൾ കാണാം. ബി.സി.ഇ. 2600-നും 1900-നും ഇടയിൽ ഹാരപ്പൻ നാഗരികതയ്ക്കും മെസൊപ്പൊട്ടേമിയൻ നാഗരികതയ്ക്കും ഇടയിൽ ഒരു വിപുലമായ കടൽവഴിയുള്ള വ്യാപാര ശൃംഖല നിലനിന്നിരുന്നു. ഈ ശൃംഖല ക്രമേണ ആഫ്രിക്കയിലേക്കും അറേബ്യൻ ഉപദ്വീപിലേക്കും വ്യാപിച്ചിരിക്കാമെന്ന് ഗവേഷകർ കരുതുന്നു. ബി.സി.ഇ. നാലാം നൂറ്റാണ്ടോടെ പേർഷ്യൻ, മൗര്യ, ഹാൻ, റോമൻ സാമ്രാജ്യങ്ങൾ ഈ വ്യാപാരത്തിൽ സജീവമായി പങ്കെടുത്തു.
ഈ വ്യാപാര ശൃംഖലയുടെ നിലനിൽപ്പിനും വളർച്ചയ്ക്കും അടിസ്ഥാനപരമായ ഒരു ഘടകം പ്രകൃതിയെക്കുറിച്ചുള്ള അഗാധമായ അറിവായിരുന്നു. പ്രാചീന വ്യാപാരികൾ, പ്രത്യേകിച്ച് അറബികളും ഗുജറാത്തികളും, മൺസൂൺ കാറ്റുകളെ ആശ്രയിച്ചാണ് കപ്പൽയാത്രകൾ നടത്തിയിരുന്നത്. വേനൽക്കാലത്ത് തെക്കുപടിഞ്ഞാറൻ മൺസൂൺ കാറ്റുകൾ ഏഷ്യയിൽ നിന്ന് ആഫ്രിക്കൻ തീരങ്ങളിലേക്ക് കപ്പലുകളെ നയിച്ചു. മഞ്ഞുകാലത്ത് വടക്കുകിഴക്കൻ മൺസൂൺ കാറ്റുകൾ ആഫ്രിക്കയിൽ നിന്ന് തിരിച്ചും യാത്രയ്ക്ക് സഹായകമായി. കപ്പൽ നിർമ്മാണരംഗത്തെ സാങ്കേതികവിദ്യയും ഇതിനനുസരിച്ച് വികസിച്ചു. ഈ കാലഘട്ടത്തിലെ പ്രധാന കപ്പലുകളായ ‘ധൗ’ (dhows) ഈ കാറ്റുകളെ ഉപയോഗിച്ച് വേഗത്തിൽ യാത്ര ചെയ്യാൻ രൂപകൽപ്പന ചെയ്തവയായിരുന്നു. കെ.എൻ. ചൗധരി തന്റെ പഠനങ്ങളിൽ കപ്പൽ നിർമ്മാണ സാങ്കേതികവിദ്യയെക്കുറിച്ചും അതിന്റെ പ്രാധാന്യത്തെക്കുറിച്ചും വിശദമായി പ്രതിപാദിക്കുന്നുണ്ട്.

ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്ര വാണിജ്യത്തിന്റെ വിജയം കേവലം സാമ്പത്തിക കാരണങ്ങളാൽ മാത്രം സംഭവിച്ചതല്ല. മറിച്ച്, പ്രകൃതി പ്രതിഭാസങ്ങളെ (മൺസൂൺ കാറ്റുകൾ) മനസ്സിലാക്കുകയും അതിനനുസരിച്ച് സാങ്കേതികവിദ്യ (കപ്പൽ നിർമ്മാണം, നാവിഗേഷൻ) വികസിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തതിലൂടെയാണ് ഈ വ്യാപാരം അഭിവൃദ്ധി പ്രാപിച്ചത്. വാണിജ്യ പാതകളിൽ മൺസൂൺ കാറ്റുകൾ ഒരു നിർണായക ഘടകമായിരുന്നതിനാൽ, വ്യാപാരികൾക്ക് അവരുടെ യാത്രകൾ കാര്യക്ഷമമായി ആസൂത്രണം ചെയ്യാൻ കഴിഞ്ഞു. ഈ പ്രകൃതിസഹജമായ അനുകൂലാവസ്ഥ കാരണം, യൂറോപ്യൻ നാവിക ശക്തികൾ ഈ മേഖലയിൽ എത്തുന്നതിന് വളരെ മുൻപ് തന്നെ ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്രത്തിലെ വ്യാപാരം സുരക്ഷിതവും കാര്യക്ഷമവുമായിരുന്നു.

ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്ര വാണിജ്യത്തിന്റെ വിജയം കേവലം സാമ്പത്തിക കാരണങ്ങളാൽ മാത്രം സംഭവിച്ചതല്ല. മറിച്ച്, പ്രകൃതി പ്രതിഭാസങ്ങളെ (മൺസൂൺ കാറ്റുകൾ) മനസ്സിലാക്കുകയും അതിനനുസരിച്ച് സാങ്കേതികവിദ്യ (കപ്പൽ നിർമ്മാണം, നാവിഗേഷൻ) വികസിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തതിലൂടെയാണ് ഈ വ്യാപാരം അഭിവൃദ്ധി പ്രാപിച്ചത്. വാണിജ്യ പാതകളിൽ മൺസൂൺ കാറ്റുകൾ ഒരു നിർണായക ഘടകമായിരുന്നതിനാൽ, വ്യാപാരികൾക്ക് അവരുടെ യാത്രകൾ കാര്യക്ഷമമായി ആസൂത്രണം ചെയ്യാൻ കഴിഞ്ഞു. ഈ പ്രകൃതിസഹജമായ അനുകൂലാവസ്ഥ കാരണം, യൂറോപ്യൻ നാവിക ശക്തികൾ ഈ മേഖലയിൽ എത്തുന്നതിന് വളരെ മുൻപ് തന്നെ ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്രത്തിലെ വ്യാപാരം സുരക്ഷിതവും കാര്യക്ഷമവുമായിരുന്നു. പ്രകൃതി ശക്തിയുമായി മനുഷ്യൻ വിധേയപ്പെട്ട് പ്രവർത്തിച്ചതിന്റെ മികച്ച ഉദാഹരണങ്ങളിലൊന്നാണ് ഈ വാണിജ്യ ചരിത്രം. ഈ പ്രക്രിയ ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്രത്തെ ഒരു സ്വാഭാവിക ആഗോള വ്യാപാര പാതയായി മാറ്റിയെടുത്തു.

മലബാർ തീരം: വാണിജ്യത്തിൻ്റെ കേന്ദ്രം

ലോക ചരിത്രത്തിൽ മലബാർ തീരത്തിന് ഒരു സവിശേഷ സ്ഥാനമുണ്ട്. സുഗന്ധവ്യഞ്ജനങ്ങളുടെ ഉത്പാദനത്തിൽ ഈ പ്രദേശം എന്നും മുൻപന്തിയിലായിരുന്നു. ‘സുഗന്ധവ്യഞ്ജനങ്ങളുടെ ഉദ്യാനം’ (Garden of Spices) എന്ന് വിദേശികൾ ഈ പ്രദേശത്തെ വിശേഷിപ്പിച്ചു. കുരുമുളക്, ഏലം, കറുവപ്പട്ട, ഗ്രാമ്പൂ, ഇഞ്ചി, മഞ്ഞൾ എന്നിവയായിരുന്നു ഇവിടത്തെ പ്രധാന ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ. ഇതിൽ, കുരുമുളകിന് “കറുത്ത സ്വർണ്ണം” എന്ന വിളിപ്പേരുണ്ടായിരുന്നു.
മലബാർ തീരത്ത് പുരാതന കാലം മുതൽ നിരവധി തുറമുഖങ്ങൾ നിലനിന്നിരുന്നു. മുസിരിസ്, തിണ്ടിസ്, നൗറ, നെൽകിന്ദ എന്നിവയായിരുന്നു അവയിൽ പ്രധാനം. റോമൻ വ്യാപാരം അവസാനിച്ചതിന് ശേഷം കൊല്ലം, കോഴിക്കോട്, കൊച്ചി, ബേപ്പൂർ തുടങ്ങിയ തുറമുഖങ്ങൾ പ്രാധാന്യം നേടി.

മുസിരിസ്:

പുരാതന ലോകത്തിലെ ഒരു കൊസ്മോപോളിറ്റൻ തുറമുഖം
മുസിരിസ് പുരാതനകാലത്തെ ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ ഒരു വ്യാപാര കേന്ദ്രമായിരുന്നു. റോമൻ, ഗ്രീക്ക്, ചൈനീസ്, അറബ് വ്യാപാരികളുമായി ചേരസാമ്രാജ്യത്തിന് ഈ തുറമുഖം വഴി വാണിജ്യബന്ധങ്ങളുണ്ടായിരുന്നു.
സാഹിത്യപരമായ തെളിവുകൾ:
റോമൻ, ഗ്രീക്ക് സ്രോതസ്സുകൾ: ഒരു ഗ്രീക്ക് നാവികൻ എഴുതിയ പെരിപ്ലസ് ഓഫ് ദി എറിത്രിയൻ സീ എന്ന ഗ്രന്ഥം മുസിരിസിനെ കുരുമുളകിന്റെ പ്രധാന വ്യാപാര കേന്ദ്രമായി രേഖപ്പെടുത്തുന്നു. ഈ തുറമുഖത്തുനിന്ന് കുരുമുളകാണ് കയറ്റി അയച്ചിരുന്നതെന്നും, അത് പടിഞ്ഞാറൻ ലോകത്തേക്കുള്ള ചരക്കുകളുടെ മൂന്നിൽ രണ്ട് ഭാഗവും ഉൾക്കൊണ്ടിരുന്നുവെന്നും ഗ്രന്ഥം വ്യക്തമാക്കുന്നു. റോമൻ എഴുത്തുകാരനായ പ്ലിനി ദി എൽഡർ മുസിരിസിനെ “ഇന്ത്യയുടെ ആദ്യത്തെ പ്രധാന വ്യാപാര കേന്ദ്രം” (the first emporium of India) എന്ന് വിളിച്ചിരുന്നു.

സംഘം സാഹിത്യം:

സംഘകാല കൃതികളായ അകനാനൂറ്, പതിറ്റുപ്പത്ത് തുടങ്ങിയവ മുസിരിസിനെക്കുറിച്ച് വർണ്ണിക്കുന്നുണ്ട്. ഈ കൃതികൾ “യവനർ” (യവനർ എന്ന് സാധാരണയായി ഗ്രീക്ക്/റോമൻ വ്യാപാരികളെയാണ് വിളിച്ചിരുന്നത്) പെരിയാർ നദിയിലൂടെ കപ്പലുകളിൽ സ്വർണ്ണവുമായി വന്ന് കുരുമുളകുമായി മടങ്ങിപ്പോയതിനെക്കുറിച്ച് വിവരിക്കുന്നു.
പുരാവസ്തുശാസ്ത്രപരമായ തെളിവുകൾ:
നൂറ്റാണ്ടുകളോളം മുസിരിസിന്റെ സ്ഥാനം ഒരു ഐതിഹ്യമായി നിലനിന്നിരുന്നു. എന്നാൽ, 2004-ൽ പട്ടണത്ത് ആരംഭിച്ച പുരാവസ്തു ഖനനങ്ങൾ മുസിരിസിന്റെ ചരിത്രത്തിന് പുതിയ വഴിത്തിരിവായി. ഈ ഖനനങ്ങളിൽ റോമൻ ആംഫോറകൾ (വീഞ്ഞും ഒലിവ് എണ്ണയും കൊണ്ടുപോകാൻ ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന സംഭരണ പാത്രങ്ങൾ), മൺപാത്രങ്ങൾ, ഗ്ലാസ് ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ, സെമി-പ്രഷ്യസ് കല്ലുകൾ, ഇഷ്ടിക കൊണ്ടുള്ള ഘടനകൾ, ഒരു 2000 വർഷം പഴക്കമുള്ള കപ്പൽചാലിന്റെ അവശിഷ്ടങ്ങൾ എന്നിവ കണ്ടെത്തി. ഈ കണ്ടെത്തലുകൾ റോമൻ ലോകവുമായി വിപുലമായ വാണിജ്യബന്ധം നിലനിന്നിരുന്നു എന്നതിന് നേരിട്ടുള്ള തെളിവാണ്.
കൂടാതെ, മുസിരിസ് പാപ്പിറസ് എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഒരു സുപ്രധാന ചരിത്രരേഖയും ഈ വ്യാപാരബന്ധങ്ങളെ സ്ഥിരീകരിക്കുന്നു. ഈ രേഖ മുസിരിസിൽ നിന്ന് റോമിലേക്ക് കയറ്റുമതി ചെയ്ത സുഗന്ധവ്യഞ്ജനങ്ങൾ, രത്നങ്ങൾ, ആനക്കൊമ്പ് തുടങ്ങിയ ആഡംബര വസ്തുക്കളുടെ വിശദാംശങ്ങൾ നൽകുന്നു. പുരാതന ലോകത്തിലെ ഒരു വ്യാപാരകരാറിന്റെ ഏറ്റവും പഴക്കം ചെന്ന രേഖകളിലൊന്നാണിത്.

വ്യാപാരത്തിലെ അസന്തുലിതാവസ്ഥയും സ്വർണ്ണത്തിന്റെ ഒഴുക്കും
പട്ടണം ഖനനങ്ങളിൽ നിന്നും ദക്ഷിണേന്ത്യയിലെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നും വലിയ അളവിൽ റോമൻ സ്വർണ്ണനാണയ ശേഖരങ്ങൾ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഇത് സംഘം സാഹിത്യത്തിലെയും റോമൻ എഴുത്തുകളിലെയും പരാമർശങ്ങളെ ശരിവയ്ക്കുന്നു. പ്ലിനി ദി എൽഡർ തന്റെ നാച്ചുറൽ ഹിസ്റ്ററിയിൽ റോമൻ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ സമ്പത്ത് ഇന്ത്യയിലേക്ക് ചോരുന്നത് ഒരു പരാതിയായി രേഖപ്പെടുത്തിയിരുന്നു. റോമിന് കുരുമുളക് പോലുള്ള ഏഷ്യൻ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾക്ക് വലിയ ഡിമാൻഡുണ്ടായിരുന്നെങ്കിലും, പകരം ഇന്ത്യക്കാർക്ക് താൽപ്പര്യമുള്ള ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ അവരുടെ പക്കൽ കുറവായിരുന്നു. ഈ വ്യാപാരക്കമ്മി നികത്താൻ അവർക്ക് സ്വർണ്ണവും വെള്ളിയും ഉപയോഗിക്കേണ്ടി വന്നു.
റോമൻ സാമ്രാജ്യം സാമ്പത്തികമായി ദുർബലമായ അവസ്ഥയിലായിരുന്നില്ല, പക്ഷേ വ്യാപാരക്കമ്മി കാരണം അവരുടെ സമ്പത്ത് ഇന്ത്യയിലേക്ക് ഒഴുകി. ഈ പ്രതിഭാസം പുരാതന ലോകത്തിലെ സാമ്പത്തിക ശക്തി സന്തുലിതാവസ്ഥയെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു പുതിയ കാഴ്ചപ്പാട് നൽകുന്നു. അതായത്, അക്കാലത്ത് യൂറോപ്പ് സാമ്പത്തികമായി ദുർബലമായ അവസ്ഥയിലായിരുന്നില്ല, പക്ഷേ വ്യാപാരക്കമ്മി കാരണം അവരുടെ സമ്പത്ത് ഇന്ത്യയിലേക്ക് ഒഴുകി.
കയറ്റുമതി ചെയ്യപ്പെട്ട പ്രധാന ചരക്കുകൾ കുരുമുളക്, ഏലം, കറുവപ്പട്ട, ഗ്രാമ്പൂ ആനക്കൊമ്പ്, മുത്ത്, ചന്ദനം, തേക്ക് പോലുള്ള മരത്തടികൾ, മൃഗങ്ങൾ (കടുവകൾ, ആനകൾ, മയിലുകൾ) എന്നിവയായിരുന്നു. എന്നാൽ ഇറക്കുമതി ചെയ്യപ്പെട്ട പ്രധാന ചരക്കുകൾ റോമൻ സ്വർണ്ണവും വെള്ളിയും വീഞ്ഞ്, തുണിത്തരങ്ങൾ, ഗ്ലാസ് പാത്രങ്ങൾ സെമി-പ്രഷ്യസ് കല്ലുകൾ (ഓണിക്സ്, കാർണേലിയൻ)
പവിഴം, ഈയം, ടിൻ, ചെമ്പ്, സുഗന്ധതൈലങ്ങൾ തുടങ്ങിയവയായിരുന്നു.
വാണിജ്യബന്ധങ്ങളുടെ സാമൂഹിക-സാംസ്കാരിക സ്വാധീനം
പുരാതന ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്ര വ്യാപാരം മലബാർ തീരത്ത് വെറും സാമ്പത്തിക വിനിമയങ്ങൾക്കപ്പുറം വലിയ സാമൂഹിക-സാംസ്കാരിക മാറ്റങ്ങൾക്ക് കാരണമായി. ദൂരയാത്രകൾക്ക് വ്യാപാരികളെ മാസങ്ങളോളം തുറമുഖങ്ങളിൽ തങ്ങാൻ നിർബന്ധിതരാക്കി. ഇത് തദ്ദേശീയരുമായി അടുത്ത ബന്ധങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കുന്നതിനും മിശ്രവിവാഹങ്ങൾക്കും കാരണമായി. ഇതിന്റെ ഫലമായി, മലബാർ തീരം അറബികൾ, ജൂതന്മാർ, ചൈനീസ്, റോമൻസ്, ഗ്രീക്ക്, സിറിയൻ ക്രിസ്ത്യാനികൾ തുടങ്ങിയ വിവിധ സമൂഹങ്ങളുടെ ഒരു സാംസ്കാരിക സംഗമസ്ഥാനമായി മാറി.

മാപ്പിള മുസ്ലിം സമൂഹത്തിൻ്റെ ഉത്ഭവം

അറേബ്യയിൽ ഇസ്ലാം മതം സ്ഥാപിക്കുന്നതിന് മുൻപ് തന്നെ പശ്ചിമേഷ്യൻ വ്യാപാരികൾ മലബാർ തീരത്ത് വ്യാപാരം നടത്തിയിരുന്നു. ഈ വ്യാപാരബന്ധങ്ങൾ ഇസ്ലാം മതത്തിന്റെ പ്രചാരണത്തിന് വഴിയൊരുക്കി. അറബ് വ്യാപാരികൾ മലബാറിൽ സ്ഥിരതാമസമാക്കുകയും തദ്ദേശീയരുമായി ഇടപഴകുകയും ചെയ്തു. ഹദ്റമൗത്ത് (യമൻ) പോലുള്ള അറബ് പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള വ്യാപാരികൾ മലബാർ തീരത്ത് ഏറ്റവും സ്വാധീനമുള്ള വിദേശ മുസ്ലിം കുടിയേറ്റക്കാരായി മാറിയെന്ന് പഠനങ്ങൾ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നു.
മാപ്പിള എന്ന പേര് തന്നെ “മഹാനായ പുത്രൻ” എന്ന അർത്ഥത്തിൽ വിദേശ സന്ദർശകർക്ക് നൽകിയിരുന്ന ഒരു ബഹുമതിയായിരുന്നു എന്നും, പിന്നീട് അത് മലബാറിലെ മുസ്ലിം സമൂഹത്തിന് മാത്രമായി ചുരുങ്ങി എന്നും ചില പഠനങ്ങൾ പറയുന്നു.
ഈ സാംസ്കാരിക സമന്വയം മാപ്പിളമാരുടെ ആചാരങ്ങളിലും, ഭാഷയിലും, സംഗീതത്തിലും, ഭക്ഷണരീതികളിലും പ്രകടമാണ്. അറബ് വ്യാപാരികളുടെ കുടിയേറ്റം തദ്ദേശീയ സംസ്കാരങ്ങളെ ഒരു പുതിയ ഘടനാപരമായ ചട്ടക്കൂടിൽ ഉൾക്കൊള്ളാൻ സഹായിച്ചു. ഇത് വ്യാപാരം വെറും സാമ്പത്തിക വിനിമയം മാത്രമല്ല, മറിച്ച് ഒരു സാംസ്കാരിക കൈമാറ്റ പ്രക്രിയ കൂടിയാണെന്ന് തെളിയിക്കുന്നു.

മത സംസ്കാര വ്യാപനം

ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്ര വാണിജ്യത്തിന്റെ ഒരു സവിശേഷത, മതങ്ങളുടെ വ്യാപനം മിഷനറിമാരിലൂടെയായിരുന്നില്ല, മറിച്ച് വ്യാപാരികളിലൂടെയായിരുന്നു എന്നതാണ്. ആദ്യകാലത്ത് മിഷണറി ലക്ഷ്യങ്ങളും കൂടിയുള്ള വ്യാപാരികളിലൂടെയായിരുന്നു കേരള തീരങ്ങളിൽ ഇസ്ലാം മതം വ്യാപിച്ചത് എന്ന് കാണാവുന്നതാണ്. ഇസ് ലാം ദക്ഷിണേന്ത്യയിൽ പ്രചരിച്ചത് സൈനിക ആക്രമണങ്ങളിലൂടെയോ, വ്യവസ്ഥാപിത മിഷനറി പ്രവർത്തനങ്ങളിലൂടെയോ ആയിരുന്നില്ല, മറിച്ച് വ്യാപാരികളുടെ സ്ഥിരമായ യാത്രകളിലൂടെയും വാണിജ്യ സമൂഹങ്ങളുടെ സ്ഥാപനത്തിലൂടെയുമാണ് തീരപ്രദേശങ്ങളിൽ സ്വാധീനം ചെലുത്തിയത്. ഈ പ്രക്രിയ വ്യാപാരം എന്നത് കേവലം ചരക്കുകൾ കൈമാറുന്ന ഒരു സാമ്പത്തിക പ്രവർത്തനം മാത്രമല്ല, മറിച്ച് മനുഷ്യബന്ധങ്ങളിലൂടെയും സാംസ്കാരിക ഇടപെടലുകളിലൂടെയും ഒരു സംസ്കാരത്തെ രൂപപ്പെടുത്തുന്ന പ്രക്രിയ കൂടിയാണെന്ന് തെളിയിക്കുന്നു. മാപ്പിള മുസ്ലിം സമൂഹത്തിൻ്റെ ഉദയം ഇതിന് ഏറ്റവും മികച്ച ഉദാഹരണമാണ്. അറബ് വ്യാപാരികൾ തങ്ങളുടെ മതം തദ്ദേശീയ സമൂഹവുമായി സ്വാഭാവികമായി സംയോജിപ്പിക്കുകയും, അത് പുതിയൊരു സാംസ്കാരികവും സാമൂഹികവുമായ സ്വത്വത്തിന് രൂപം നൽകുകയും ചെയ്തു.

മലബാർ തീരത്ത് കുടിയേറിയ പ്രധാന വിദേശ വാണിജ്യ സമൂഹങ്ങളെ സംബന്ധിച്ചും അവരുടെ സംഭാവനകളെ കുറിച്ചും സാമാന്യമായ ഒരു വിവരണം ആവശ്യമാണ്. അറബികളാണ് അവരിൽ പ്രഥമ സ്ഥാനത്തുള്ളത്. മാപ്പിള മുസ്ലിം സമൂഹത്തിന്റെ രൂപീകരണം ഈ അറബികളുമായുള്ള സമ്പർക്കങ്ങൾ വഴി സംഭവിച്ചതാണ്, മാത്രമല്ല ഭാഷയിലും കലയിലും ഭക്ഷണരീതികളിലും വരെ ഈ അറബ് സ്വാധീനം പ്രകടമാണ്. വാണിജ്യരം​ഗത്ത് സജീവമായിരുന്നു മറ്റൊരു വിഭാ​ഗമാണ് ജൂതന്മാർ. ഇവരാകട്ടെ തനതായ സംസ്കാരങ്ങളും വിശ്വാസങ്ങളുമായി വൈവിദ്ധ്യങ്ങളുടെ ഒരു ഭാ​ഗമായി നിലകൊള്ളുകയും വാണിജ്യരം​ഗത്ത് സജീവ സാന്നിദ്ധ്യമാവുകയും ചെയ്തു. ഗ്രീക്കുകാരും റോമാക്കാരുമാണ് വാണിജ്യരം​ഗത്ത് മലബാർ തീരങ്ങളിൽ പ്രാമുഖ്യമുണ്ടായിരുന്ന മറ്റൊരുവിഭാഗം.
മുസിരിസിനെ ഒരു ആഗോള വാണിജ്യ കേന്ദ്രമാക്കി മാറ്റിയതിൽ പ്രധാന പങ്ക്; ആംഫോറകൾ, നാണയങ്ങൾ, പാപ്പിറസ് രേഖകൾ പോലുള്ള ഭൗതിക സംസ്കാരങ്ങൾ ഇവരുമായുള്ള വാണിജ്യസമ്പർക്കങ്ങളുടെ ശേഷിപ്പുകളാണ്. പുരാതന കാലം മുതലേ കേരള തീരങ്ങളിൽ വാണിജ്യവിനിമയങ്ങളിൽ പങ്കാളിത്തമുണ്ടായിരുന്ന മറ്റൊരു വിഭാ​ഗമാണ് ചൈനക്കാർ. ഇവർ മുഖേന നിരവധി ഉൽപന്നങ്ങൾ പ്രാചീനമലബാറിലെത്തുകയുണ്ടായി. ചീനവല, ചീനച്ചട്ടി തുടങ്ങിയ സാങ്കേതികവിദ്യയുടെയും ഉൽപ്പന്നങ്ങളുടെയും കൈമാറ്റം ഇവർ മുഖേനയായിരുന്നു.

മൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടോടെ റോമൻ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ തകർച്ച ആരംഭിച്ചതോടെ മുസിരിസുമായുള്ള വ്യാപാരം കുറഞ്ഞു. കൂടാതെ, പതിനാലാം നൂറ്റാണ്ടിലുണ്ടായ പ്രളയം പെരിയാർ നദിയുടെ ഗതി മാറ്റുകയും മുസിരിസിന്റെ പ്രാധാന്യം നശിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു എന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. റോമൻ വ്യാപാരം അവസാനിച്ച ശേഷവും ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്രത്തിലെ വ്യാപാരം തടസ്സമില്ലാതെ തുടർന്നു. എ.ഡി. ഒമ്പതാം നൂറ്റാണ്ടിന് ശേഷം കോഴിക്കോടും, അതിനു മുൻപ് തന്നെ കൊല്ലവും (ക്വയിലോൺ) പ്രധാന വാണിജ്യ കേന്ദ്രങ്ങളായി മാറി. ഇബ്നു ബത്തൂത്ത, മഹ്വാൻ തുടങ്ങിയ ലോക സഞ്ചാരികൾ ഈ തുറമുഖങ്ങളുടെ പ്രശസ്തിയെക്കുറിച്ച് രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.

വാണിജ്യ ശൃംഖലയുടെ തുടർച്ചയും യൂറോപ്യൻ ഇടപെടലുകളും

മൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടോടെ റോമൻ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ തകർച്ച ആരംഭിച്ചതോടെ മുസിരിസുമായുള്ള വ്യാപാരം കുറഞ്ഞു. കൂടാതെ, പതിനാലാം നൂറ്റാണ്ടിലുണ്ടായ പ്രളയം പെരിയാർ നദിയുടെ ഗതി മാറ്റുകയും മുസിരിസിന്റെ പ്രാധാന്യം നശിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു എന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. റോമൻ വ്യാപാരം അവസാനിച്ച ശേഷവും ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്രത്തിലെ വ്യാപാരം തടസ്സമില്ലാതെ തുടർന്നു. എ.ഡി. ഒമ്പതാം നൂറ്റാണ്ടിന് ശേഷം കോഴിക്കോടും, അതിനു മുൻപ് തന്നെ കൊല്ലവും (ക്വയിലോൺ) പ്രധാന വാണിജ്യ കേന്ദ്രങ്ങളായി മാറി. ഇബ്നു ബത്തൂത്ത, മഹ്വാൻ തുടങ്ങിയ ലോക സഞ്ചാരികൾ ഈ തുറമുഖങ്ങളുടെ പ്രശസ്തിയെക്കുറിച്ച് രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.
ഈ സഹവർത്തിത്വവും പരസ്പര ബഹുമാനവും അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള വ്യാപാരത്തിന് പോർച്ചുഗീസുകാരുടെ വരവോടെ വലിയ മാറ്റമുണ്ടായി. പതിനഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തിൽ വാസ്കോ ഡ ഗാമയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ പോർച്ചുഗീസുകാർ മലബാർ തീരത്തെത്തി. യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങളിൽ ഏഷ്യൻ ചരക്കുകൾക്ക് വലിയ ഡിമാൻഡുണ്ടായിരുന്നെങ്കിലും, അവരുടെ പക്കൽ വ്യാപാരം നടത്താൻ വിലപിടിപ്പുള്ള വസ്തുക്കളൊന്നും ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. അതിനാൽ അവർ വ്യാപാരികളായിട്ടല്ല, മറിച്ച് കടൽക്കൊള്ളക്കാരും അക്രമികളുമായിട്ടാണ് ഈ മേഖലയിൽ പ്രവേശിച്ചത്. അവർ കോഴിക്കോടും, കിഴക്കൻ ആഫ്രിക്കൻ തീരത്തെ കിൽവ പോലുള്ള വാണിജ്യ നഗരങ്ങളും ആയുധബലം ഉപയോഗിച്ച് കീഴടക്കി. പോർച്ചുഗീസുകാരെ പിന്തുടർന്ന് ഡച്ചുകാരും ബ്രിട്ടീഷുകാരും രംഗത്തെത്തി. അവർ പരമ്പരാഗത വ്യാപാര ശൃംഖലയെ തകിടം മറിക്കുകയും തങ്ങളുടെ സാമ്രാജ്യത്വ താൽപ്പര്യങ്ങൾക്കായി കുത്തകാവകാശം സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്തു.

പുരാതന വ്യാപാര വ്യവസ്ഥയിൽ റോമൻ വ്യാപാരികൾക്ക് ഇന്ത്യൻ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ ആവശ്യമായി വന്നപ്പോൾ, അവർ സ്വർണ്ണം ഉപയോഗിച്ച് അതിന്റെ മൂല്യം നൽകി. അത് വ്യാപാര പങ്കാളിത്തത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ഒരു സഹകരണമായിരുന്നു. എന്നാൽ പോർച്ചുഗീസുകാരുടെ വരവോടെ ഈ സ്വഭാവം മാറി. യൂറോപ്പിന്റെ സാമ്പത്തിക ശേഷിക്കുറവ് കാരണം അവർക്ക് പണം നൽകി സാധനങ്ങൾ വാങ്ങാൻ കഴിഞ്ഞില്ല. പകരം, ആയുധബലം ഉപയോഗിച്ച് തുറമുഖങ്ങൾ പിടിച്ചെടുക്കുകയും വ്യാപാരക്കുത്തകകൾ സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്തു. ഇത് വ്യാപാരത്തെ വെറും സാമ്പത്തിക ലാഭത്തിനുള്ള ഒരു മാർഗ്ഗം എന്നതിൽ നിന്ന്, കോളനിവത്കരണത്തിനും സൈനികാധിപത്യത്തിനും വേണ്ടിയുള്ള ഒരു ഉപകരണമാക്കി മാറ്റി. ഈ മാറ്റം ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്ര വാണിജ്യത്തിന്റെ സ്വഭാവം സമൂലമായി മാറ്റിമറിച്ചു.

മലബാർ തീരത്തിൻ്റെ പാരമ്പര്യവും ഭാവി ഗവേഷണവും

ഈ വസ്തുതകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്, ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്രത്തിലെ വ്യാപാര ചരിത്രത്തിൽ മലബാർ തീരത്തിന് ഒരു നിർണായക സ്ഥാനമുണ്ടെന്നാണ്. സഹസ്രാബ്ദങ്ങളായി, ഈ തീരം ലോകത്തെ പല നാഗരികതകളെയും സാമ്പത്തികമായും സാംസ്കാരികമായും ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന ഒരു കണ്ണി ആയി വർത്തിച്ചു. പുരാവസ്തുശാസ്ത്ര പഠനങ്ങളായ പട്ടണം ഖനനം, മുസിരിസ് പാപ്പിറസ് എന്നിവ സാഹിത്യപരമായ തെളിവുകളെ ശരിവയ്ക്കുന്നു. ഇത് പുരാതന ഇന്ത്യൻ സമൂഹങ്ങൾക്ക് ആഗോള വ്യാപാരത്തിൽ ഉണ്ടായിരുന്ന സജീവമായ പങ്കിനെക്കുറിച്ച് കൂടുതൽ വ്യക്തത നൽകുന്നു.
ഈ വ്യാപാരബന്ധങ്ങൾ മലബാറിൽ സാമ്പത്തിക അഭിവൃദ്ധിക്ക് മാത്രമല്ല, സാംസ്കാരിക സമന്വയത്തിനും മതപരമായ വൈവിധ്യത്തിനും കാരണമായി, ഇത് മാപ്പിള മുസ്ലിം സമൂഹത്തിന്റെ ഉദയത്തിന് വഴിയൊരുക്കി. എന്നാൽ യൂറോപ്യൻ ശക്തികളുടെ വരവ് ഈ വാണിജ്യത്തിന്റെ സ്വഭാവം തന്നെ മാറ്റിമറിച്ചു. പങ്കാളിത്തത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള വ്യാപാരം ആയുധബലത്തെയും കുത്തകകളെയും അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള കോളനിവത്കരണത്തിന് വഴിമാറി.
പട്ടണം ഖനനത്തിലെ കണ്ടെത്തലുകൾ ഇപ്പോഴും ഒരു ശതമാനത്തിൽ താഴെ മാത്രമാണ്. അതുകൊണ്ട് ഈ പ്രദേശത്തിന്റെ സമ്പൂർണ്ണ ചരിത്രം മനസ്സിലാക്കാൻ കൂടുതൽ പഠനങ്ങൾ ആവശ്യമാണ്. കൂടാതെ, യൂറോപ്യൻ സ്രോതസ്സുകളെ മാത്രം ആശ്രയിക്കാതെ, മലബാറിന്റെയും ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്രത്തിന്റെയും ചരിത്രം പൂർണ്ണമായി മനസ്സിലാക്കാൻ തദ്ദേശീയ ഭാഷകളിലുള്ള സ്രോതസ്സുകൾ ഉപയോഗിച്ചുള്ള പഠനങ്ങൾക്ക് പുതിയ ഗവേഷണ സാധ്യതകൾ തുറക്കുന്നു. ഈ നവീന പഠനങ്ങളിലെ കാഴ്ചപ്പാടുകൾ ഉൾപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ട്, മലബാറിലെ പ്രാചീന വാണിജ്യത്തിന്റെ വിവിധ വശങ്ങൾ ഇനിയും ഗവേഷണം ചെയ്യേണ്ടതുണ്ട്.

Referance:

heritageuniversityofkerala.com
The Early Maritime Trade Relations of Kollam: A Historical Introspection – Heritage: Journal of Multidisciplinary Studies in Archaeology
Opens in a new window
themua.org
Medieval Ports and Maritime Activities on the North Malabar Coast of India – The Museum of Underwater Archaeology
Opens in a new window
muziriscontemporary.com
Legacy of Muziris
Opens in a new window
indica.today
Ancient Indian Economy- Part V- Indo – Roman Trade: A Remarkable Paradigm of Indic History – Indica Today
Opens in a new window
worldhistory.org
Periplus of the Erythraean Sea – World History Encyclopedia
Opens in a new window
researchgate.net
(PDF) A Study of Anthropological and Ethnographical Information in the Periplus of the Erythraean Sea – ResearchGate
Opens in a new window
theguardian.com