സൈനുദ്ദീൻ മന്ദലാംകുന്ന്
മധ്യകാലഘട്ടത്തിലെ ലോകചരിത്രത്തെക്കുറിച്ചുള്ള നമ്മുടെ ധാരണകളെ സമൂലമായി മാറ്റിമറിച്ച അസാധാരണമായ ഒരു ചരിത്ര സ്രോതസ്സാണ് കെയ്റോ ഗനീസാ രേഖകൾ. എ.ഡി. 969-ൽ നൈൽ നദിയുടെ തീരത്ത് സ്ഥാപിതമായ ഈജിപ്തിൻ്റെ തലസ്ഥാനമായ കെയ്റോയിലെ (അൽ-ഖാഹിറ) പഴയ നഗരമായ ഫുസ്താറ്റിലെ ബെൻ എസ്രാ സിനഗോഗിൻ്റെ മുകളിലത്തെ നിലയിലെ ഒരു മുറിയിലാണ് ഈ രേഖാശേഖരം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. സാധാരണ ചരിത്രരേഖകളിൽ കാണാത്ത മധ്യകാല സമൂഹത്തിന്റെ ദൈനംദിന ജീവിതം, സാമ്പത്തിക ഇടപാടുകൾ, സാംസ്കാരിക വിനിമയങ്ങൾ, വ്യക്തിപരമായ ബന്ധങ്ങൾ എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള അമൂല്യമായ വിവരങ്ങളാണ് ഈ ശേഖരം നൽകുന്നത്.
മധ്യകാലഘട്ടത്തിലെ ലോകചരിത്രത്തെക്കുറിച്ചുള്ള നമ്മുടെ ധാരണകളെ സമൂലമായി മാറ്റിമറിച്ച അസാധാരണമായ ഒരു ചരിത്ര സ്രോതസ്സാണ് കെയ്റോ ഗനീസാ രേഖകൾ. എ.ഡി. 969-ൽ നൈൽ നദിയുടെ തീരത്ത് സ്ഥാപിതമായ ഈജിപ്തിൻ്റെ തലസ്ഥാനമായ കെയ്റോയിലെ (അൽ-ഖാഹിറ) പഴയ നഗരമായ ഫുസ്താറ്റിലെ ബെൻ എസ്രാ സിനഗോഗിൻ്റെ മുകളിലത്തെ നിലയിലെ ഒരു മുറിയിലാണ് ഈ രേഖാശേഖരം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. സാധാരണ ചരിത്രരേഖകളിൽ കാണാത്ത മധ്യകാല സമൂഹത്തിന്റെ ദൈനംദിന ജീവിതം, സാമ്പത്തിക ഇടപാടുകൾ, സാംസ്കാരിക വിനിമയങ്ങൾ, വ്യക്തിപരമായ ബന്ധങ്ങൾ എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള അമൂല്യമായ വിവരങ്ങളാണ് ഈ ശേഖരം നൽകുന്നത്.
ഗനീസ എന്നത് ഒരു ആസൂത്രിത ആർക്കൈവോ പുരാവസ്തു സംരക്ഷണ കേന്ദ്രമോ ആയിരുന്നില്ല. യഹൂദ ആചാരമനുസരിച്ച്, ദൈവത്തിൻ്റെ നാമം രേഖപ്പെടുത്തിയ എഴുത്തുകൾ നശിപ്പിക്കുന്നത് നിഷിദ്ധമാണ്. അതിനാൽ, കാലഹരണപ്പെട്ടതോ, ഉപയോഗശൂന്യമായതോ, കീറിപ്പോയതോ ആയ എല്ലാതരം എഴുത്തുകളും സൂക്ഷിക്കുന്ന ഒരു കലവറ മാത്രമായിരുന്നു ഗനീസ. ഈജിപ്തിലെ വരണ്ട കാലാവസ്ഥ കാരണം, നൂറ്റാണ്ടുകളോളം ഈ രേഖകൾക്ക് കാര്യമായ കേടുപാടുകൾ സംഭവിച്ചില്ല. ഇതിൽ ബൈബിൾ ഭാഗങ്ങൾ, മതപരമായ ഗ്രന്ഥങ്ങൾ, തൽമൂദ് പ്രമാണങ്ങൾ തുടങ്ങിയവ മാത്രമല്ല, കച്ചവട കത്തുകൾ, നിയമപരമായ കരാറുകൾ, വിൽപത്രങ്ങൾ, കടലാസുകൾ, കണക്ക് പുസ്തകങ്ങൾ, കൂടാതെ സ്വകാര്യ കത്തുകൾ വരെ ഉൾപ്പെട്ടിരുന്നു. മധ്യകാല മെഡിറ്ററേനിയൻ, ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്ര മേഖലകളിലെ ജീവിതം, പ്രത്യേകിച്ച് 10-ാം നൂറ്റാണ്ടിനും 13-ാം നൂറ്റാണ്ടിനും ഇടയിലുള്ള കാലഘട്ടം, ഇതിലൂടെ നമുക്ക് പുനർനിർമ്മിക്കാൻ സാധിക്കുന്നു.
20-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ പ്രമുഖ ചരിത്രകാരനും അറബി, ഇസ്ലാമിക പഠന പണ്ഡിതനുമായിരുന്ന ഷെലോമോ ഡോവ് ഗോയ്റ്റീൻ (1900-1985) ആണ് ഈ രേഖകളുടെ പ്രാധാന്യം തിരിച്ചറിഞ്ഞതും അതിനെക്കുറിച്ചുള്ള വിപുലമായ പഠനങ്ങൾക്ക് തുടക്കമിട്ടതും. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ആറ് വാല്യങ്ങളുള്ള ‘എ മെഡിറ്ററേനിയൻ സൊസൈറ്റി’ ( A Mediterranean Society) എന്ന ഗ്രന്ഥം മധ്യകാല യഹൂദ സമൂഹത്തിൻ്റെ ജീവിതത്തെക്കുറിച്ചും ഇസ് ലാമിക ഭരണ പ്രദേശങ്ങളിൽ അവർ അനുഭവിച്ചുകൊണ്ടിരുന്ന സവിശേഷമായ പൗരാവകാശങ്ങളെകുറിച്ചും സുരക്ഷയെ കുറിച്ചുമെല്ലാമുള്ള പരമ്പരാഗത ധാരണകളെ തിരുത്തിക്കുറിച്ച ഒരു ഗവേഷണോദ്യമമായിരുന്നു. A Mediterranean Society എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിന്റെ ഒന്നാം വോള്യത്തിന്റെ ആമുഖത്തിൽ S. D. GOITΕΙΝ എഴുതുന്നു:
‘പഴയ കൈറോയിൽ നിന്ന് കണ്ടെടുത്തതും ഇപ്പോൾ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള നിരവധി ലൈബ്രറികളിൽ സൂക്ഷിച്ചിട്ടുള്ളതുമായ ഈ രേഖകളിൽ മിക്കതും ഹീബ്രു അക്ഷരങ്ങളിൽ അറബി ഭാഷയിലാണ് എഴുതിയിട്ടുള്ളത്. പൊതുവായി പറഞ്ഞാൽ, ഈ രേഖകൾ ഗെനിസ കാലഘട്ടത്തിന്റെ തുടക്കത്തിൽ സ്പെയിനിലെയും സിസിലിയിലെയും ഭൂരിഭാഗം പ്രദേശങ്ങളും ഉൾപ്പെട്ടിരുന്ന, മധ്യധരണ്യാഴിയിലെ ഇസ്ലാമിക രാജ്യങ്ങളിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന ജൂതന്മാരിൽ നിന്നാണ് ഉത്ഭവിച്ചത്. അതിനാൽ, ഈ പേപ്പറുകൾ ഒരു വശത്ത് ജൂത സമൂഹത്തിന്റെയും മറുവശത്ത് ഇസ്ലാമിക നാഗരികതയുടെയും സാമൂഹിക ചരിത്രത്തിന് ഒന്നാന്തരം സ്രോതസ്സാണ്. ഇവയിൽ പലതും അന്താരാഷ്ട്ര കാര്യങ്ങളെക്കുറിച്ചായതിനാൽ, പൊതുവെ മധ്യധരണ്യാഴി തടത്തിന്റെ ചരിത്രത്തിനും ഇവ വളരെ പ്രാധാന്യമർഹിക്കുന്നു.’
മെഡിറ്ററേനിയൻ മേഖലയിലെ വ്യാപാരത്തിന് ഗോയ്റ്റീൻ പ്രധാന ശ്രദ്ധ നൽകിയെങ്കിലും, 11-ഉം 12-ഉം നൂറ്റാണ്ടുകളിലെ ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്ര വ്യാപാരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട 459 രേഖകൾ അദ്ദേഹം വേർതിരിച്ച് എടുത്തു. ‘ഇന്ത്യൻ ബുക്ക്’ എന്ന് അദ്ദേഹം വിശേഷിപ്പിച്ച ഈ ശേഖരം, അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ മരണശേഷം ശിഷ്യനായ മോർദെഖായ് എ. ഫ്രീഡ്മാൻ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച് ഗവേഷണ ലോകത്തിന് ലഭ്യമാക്കി.
മധ്യകാലഘട്ടത്തിലെ ദക്ഷിണേന്ത്യൻ തീരങ്ങളിലെ വ്യാപാരവും സാംസ്കാരിക സവിശേഷതകളും സംബന്ധിച്ച വളരെ മൗലിക പ്രധാനമായ വിവരങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നതാണ് ഫ്രീഡ്മാൻ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഗോയ്റ്റീനിന്റെ ഇന്ത്യൻ ബുക് എന്ന് കാണാം. ഇത്തരം സ്രോതസ്സുകളെ കൂടി മുഖ്യമായ അവലംബമാക്കിയാണ് ഇന്ത്യൻ സമുദ്രതീര വാണിജ്യത്തിന്റെയും തജ്ജന്യമായ സാസ്കാരിക ആദാന പ്രദാനങ്ങളുടെയും ചരിത്രത്തെ സംബന്ധിച്ച് പുതിയ ഉൾക്കാഴ്ചകൾ പകർന്ന സെബാസ്റ്റ്യാൻ പ്രാങ്കിന്റെ മൺസൂൺ ഇസ് ലാം എന്ന ഗവേഷണ ഗ്രന്ഥം രചിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്. ഈ ചരിത്ര വിജ്ഞാന മേഖലയിൽ സമകാലികമായി നടക്കുന്ന ഒട്ടെല്ലാ ഗവേഷണങ്ങൾക്കും കെയ്റോ ഗനീസാ രേഖകളിലെ ഇന്ത്യൻ ബുക് സവിശേഷമായി പ്രയോജനപ്പെടുന്നുണ്ട്. അതുകൊണ്ട് തന്നെ മധ്യകാല ഇന്ത്യൻ സമുദ്രതീര വ്യാപാര, സാംസ്കാരിക വിനിമയ ചരിത്രത്തിൽ ഇന്ത്യൻ യൂണിവേഴ്സിറ്റികളിൽ നടക്കുന്ന ഗവേഷണങ്ങൾക്കും ഇത്തരം സ്രോതസ്സുകൾ വേണ്ടവിധം പ്രയോജനപ്പെടുത്തപ്പെടേണ്ടതുണ്ട്. അറബ് ഇന്ത്യാ വ്യാപാര ബന്ധങ്ങളും സാംസ്കാരിക വിനിമയങ്ങളും സംബന്ധിച്ച ഒട്ടെല്ലാ ഗവേഷണങ്ങൾക്കും ഇത്തരം രേഖകൾ വളരെയേറെ പ്രയോജനപ്പെടുമെന്നത് തീർച്ചയാണ്.
ഗനീസാ രേഖകൾ ഒരു ചവറ്റുകുട്ട’യുടെ സ്വഭാവം പുലർത്തുന്നതിനാൽ അവയിൽ കാണുന്ന വിവരങ്ങൾ യാതൊരു ക്രമീകരണവുമില്ലാതെ, പലപ്പോഴും കീറിയ നിലയിൽ, അലങ്കോലപ്പെട്ട അവസ്ഥയിലാണ് കാണപ്പെട്ടിരുന്നത്. എന്നിട്ടും, കച്ചവടക്കാർ ആശയവിനിമയത്തിലെ അപകടസാധ്യതകൾ ഒഴിവാക്കാൻ ഒരു കത്തിന്റെ ഒന്നിലധികം പകർപ്പുകൾ അയച്ചിരുന്നതിനാൽ, ഒരേ കത്തിന്റെ പല ഭാഗങ്ങൾ പലയിടങ്ങളിൽ നിന്ന് കണ്ടെത്താൻ ചരിത്ര പണ്ഡിതർക്ക് സാധിച്ചു.
ഈ രേഖകൾ ഒരു ചരിത്ര ഗ്രന്ഥകാരന്റെ ആസൂത്രിതമായ വിവരണങ്ങളല്ല, മറിച്ച് അക്കാലത്തെ വ്യാപാരികളുടെ സ്വന്തം വാക്കുകളിലുള്ള, യഥാസമയം’ രേഖപ്പെടുത്തപ്പെട്ട വിവരങ്ങളാണ്. ഇത് ഈ രേഖാശേഖരത്തിന് സവിശേഷമായ ഒരു ചരിത്ര പ്രാധാന്യം നൽകുന്നു.
മധ്യകാലഘട്ടത്തിലെ ദക്ഷിണേന്ത്യൻ തീരങ്ങളിലെ വ്യാപാരവും സാംസ്കാരിക സവിശേഷതകളും സംബന്ധിച്ച വളരെ മൗലിക പ്രധാനമായ വിവരങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നതാണ് ഫ്രീഡ്മാൻ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഗോയ്റ്റീനിന്റെ ഇന്ത്യൻ ബുക് എന്ന് കാണാം. ഇത്തരം സ്രോതസ്സുകളെ കൂടി മുഖ്യമായ അവലംബമാക്കിയാണ് ഇന്ത്യൻ സമുദ്രതീര വാണിജ്യത്തിന്റെയും തജ്ജന്യമായ സാസ്കാരിക ആദാന പ്രദാനങ്ങളുടെയും ചരിത്രത്തെ സംബന്ധിച്ച് പുതിയ ഉൾക്കാഴ്ചകൾ പകർന്ന സെബാസ്റ്റ്യാൻ പ്രാങ്കിന്റെ മൺസൂൺ ഇസ് ലാം എന്ന ഗവേഷണ ഗ്രന്ഥം രചിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്. ഈ ചരിത്ര വിജ്ഞാന മേഖലയിൽ സമകാലികമായി നടക്കുന്ന ഒട്ടെല്ലാ ഗവേഷണങ്ങൾക്കും കെയ്റോ ഗനീസാ രേഖകളിലെ ഇന്ത്യൻ ബുക് സവിശേഷമായി പ്രയോജനപ്പെടുന്നുണ്ട്. അതുകൊണ്ട് തന്നെ മധ്യകാല ഇന്ത്യൻ സമുദ്രതീര വ്യാപാര, സാംസ്കാരിക വിനിമയ ചരിത്രത്തിൽ ഇന്ത്യൻ യൂണിവേഴ്സിറ്റികളിൽ നടക്കുന്ന ഗവേഷണങ്ങൾക്കും ഇത്തരം സ്രോതസ്സുകൾ വേണ്ടവിധം പ്രയോജനപ്പെടുത്തപ്പെടേണ്ടതുണ്ട്. അറബ് ഇന്ത്യാ വ്യാപാര ബന്ധങ്ങളും സാംസ്കാരിക വിനിമയങ്ങളും സംബന്ധിച്ച ഒട്ടെല്ലാ ഗവേഷണങ്ങൾക്കും ഇത്തരം രേഖകൾ വളരെയേറെ പ്രയോജനപ്പെടുമെന്നത് തീർച്ചയാണ്.
ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്രത്തിലെ യഹൂദ വ്യാപാര ശൃംഖല
കെയ്റോ ഗനീസാ രേഖകൾ ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്രത്തിലെ വ്യാപാരബന്ധങ്ങളെക്കുറിച്ച്, പ്രത്യേകിച്ച് യഹൂദ വ്യാപാരികളുടെ പങ്കാളിത്തത്തെക്കുറിച്ച്, അതുല്യമായ വിവരങ്ങളാണ് നൽകുന്നത്. പതിനൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തോടെ, മെഡിറ്ററേനിയൻ വ്യാപാരത്തിൽ നിന്ന് ലാഭകരമായ മറ്റൊരു വഴി തേടിയ ചില യഹൂദ വ്യാപാരികൾ ചെങ്കടലിലൂടെയും യെമനിലെ ഏഡൻ വഴിയും ഇന്ത്യയിലെ മലബാർ, കൊങ്കൺ തീരങ്ങളിലേക്കും തുടർന്ന് സുമാത്രയിലേക്കും യാത്ര ചെയ്യാൻ തുടങ്ങി. ചരക്കുകളുടെ ഉറവിട കേന്ദ്രങ്ങളിൽ നേരിട്ടെത്തി, ഇടനിലക്കാരെ ഒഴിവാക്കി ലാഭവിഹിതം വർദ്ധിപ്പിക്കുക എന്നതായിരുന്നു ഈ നീക്കത്തിന് പിന്നിലെ പ്രധാന കാരണം.
ഈ രേഖകൾ അക്കാലത്തെ വ്യാപാരത്തിലെ അപകടസാധ്യതകളും പ്രതിരോധ മാർഗ്ഗങ്ങളും വ്യക്തമാക്കുന്നു. കടൽക്കൊള്ളക്കാർ ചരക്കുകൾ കൊള്ളയടിച്ചിരുന്നുവെങ്കിലും, അടിമകളായി ആളുകളെ തട്ടിക്കൊണ്ടുപോകുന്നതിൽ അവർക്ക് വലിയ താൽപര്യമുണ്ടായിരുന്നില്ല. ഈ അപകടസാധ്യതകൾ കുറയ്ക്കുന്നതിനായി വ്യാപാരികൾ കപ്പലുകൾക്ക് കാവൽക്കാരെ നിയമിക്കുകയും, ഒരു കപ്പലിന് പകരം ഒന്നിലധികം ചെറിയ കപ്പലുകളിലായി ചരക്കുകൾ വിതരണം ചെയ്യുകയും ചെയ്തു. കൂടാതെ, കത്തുകൾ ലക്ഷ്യസ്ഥാനത്ത് എത്തുമെന്നതിന് യാതൊരു ഉറപ്പുമില്ലാത്തതിനാൽ, ഒരേ കത്തിന്റെ രണ്ടോ മൂന്നോ പകർപ്പുകൾ വ്യത്യസ്ത കപ്പലുകളിൽ അയക്കുന്ന പതിവും നിലനിന്നിരുന്നു.
ഈ രേഖകളിൽ നിന്ന് ലഭിക്കുന്ന വിവരങ്ങൾ അക്കാലത്ത് ഇന്ത്യയിൽ നിന്ന് കയറ്റുമതി ചെയ്യപ്പെട്ടതും ഇന്ത്യയിലേക്ക് ഇറക്കുമതി ചെയ്യപ്പെട്ടതുമായ ഉൽപ്പന്നങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള വ്യക്തമായ ചിത്രം നൽകുന്നു.
ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്ര വ്യാപാരത്തെക്കുറിച്ച് ഗനീസാ രേഖകൾ വെളിച്ചത്ത് കൊണ്ടുവന്ന വ്യക്തികളിൽ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരാളാണ് എബ്രഹാം ബെൻ യിജു. ട്യൂണിഷ്യയിലെ അൽ-മഹ്ദിയയിൽ നിന്നുള്ള ഒരു യഹൂദ വ്യാപാരിയായ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ജീവിതം മധ്യകാല ആഗോളവൽക്കരണത്തിന്റെ ഒരു ശ്രദ്ധേയമായ ഉദാഹരണമാണ്.
എബ്രഹാം ബെൻയിജുവിൻ്റെ ജീവിതം ഒരു കച്ചവടക്കാരൻ്റെ വിജയകഥ മാത്രമല്ല, മറിച്ച് മധ്യകാല സാംസ്കാരിക സംയോജനത്തിന്റെ ഒരു കേസ് സ്റ്റഡി കൂടിയാണ്. അദ്ദേഹം മെഡിറ്ററേനിയൻ സമൂഹത്തിൽ നിന്നുള്ള ഒരു പ്രവാസിയായി ജീവിച്ചുവെങ്കിലും, ഒരു പ്രാദേശിക സ്ത്രീയെ വിവാഹം ചെയ്യുകയും, പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങളുമായി ബന്ധം സ്ഥാപിക്കുകയും ചെയ്തു. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ജീവിതത്തെക്കുറിച്ചുള്ള രേഖകൾ, അദ്ദേഹം സ്വന്തം സംസ്കാരം നിലനിർത്താൻ ശ്രമിച്ചതിനും, അതേസമയം പ്രാദേശിക ജീവിതരീതിയുമായി പൊരുത്തപ്പെട്ടതിനും തെളിവുകൾ നൽകുന്നു. പിന്നീട് കെയ്റോയിലേക്ക് മടങ്ങിയ ശേഷം അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ മക്കളുടെ വിവാഹകാര്യങ്ങളിൽ നേരിട്ട ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ, തൻ്റെ സമൂഹം മതപരമായ അതിരുകൾ കടന്നുള്ള ഈ ബന്ധങ്ങളെ സംശയത്തോടെയാണ് കണ്ടിരുന്നത് എന്ന് സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ഇത് മധ്യകാലഘട്ടത്തിലെ ആഗോളവൽക്കരണവും സാംസ്കാരിക അതിർത്തികൾ മായ്ച്ചുകളയുന്നതിൽ വ്യാപാരത്തിനുള്ള കഴിവും എത്രമാത്രം സങ്കീർണ്ണമായിരുന്നു എന്നതിൻ്റെ ഉദാഹരണമാണ്.
ഗനീസാ രേഖകളിലെ അറബ്-മുസ്ലിം സാന്നിധ്യവും ബന്ധങ്ങളും
യഹൂദ സമൂഹത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങൾക്ക് ഗനീസാ രേഖകൾ പ്രാഥമിക സ്രോതസ്സുകളാണെങ്കിലും, ഈജിപ്ത്, യെമൻ, ഇന്ത്യ എന്നിവിടങ്ങളിലെ അറബ്-മുസ്ലിം സമൂഹങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള നിർണ്ണായക വിവരങ്ങളും അവ നൽകുന്നു. കച്ചവട രേഖകളിൽ കാണുന്ന പേരുകളും ഇടപാടുകളും അക്കാലത്തെ കച്ചവടലോകത്തിൽ മുസ്ലിം വ്യാപാരികൾക്കുള്ള നിർണായക പങ്കാളിത്തം വ്യക്തമാക്കുന്നു.
ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്ര വ്യാപാരത്തിൽ മുസ്ലിം വ്യാപാരികൾക്ക് എത്രത്തോളം പ്രാധാന്യമുണ്ടായിരുന്നു എന്നതിനെക്കുറിച്ച് ഒരു ഗനീസാ രേഖ വ്യക്തമായ തെളിവ് നൽകുന്നു. മലബാർ തീരത്തെ ഒരു തുറമുഖത്തെ കപ്പലുടമകളെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു രേഖയിൽ, ആകെ 16 കപ്പലുടമകളിൽ 7 പേർ മുസ്ലിങ്ങളും, 3 പേർ യഹൂദരും, 4 പേർ ഇന്ത്യക്കാരുമായിരുന്നു എന്ന് കാണിക്കുന്നു. ഈ കണക്കുകൾ, യഹൂദ വ്യാപാരികളാണ് ഈ രേഖകൾ സൃഷ്ടിച്ചതെങ്കിലും, മലബാർ തീരത്തെ വ്യാപാരത്തിൽ മുസ്ലിം സമൂഹം വലിയ ശക്തിയായിരുന്നു എന്ന് തെളിയിക്കുന്നു.
ഇത്തരം വിവരങ്ങൾ ഇബ്നു ബത്തൂത്തയെപ്പോലെയുള്ള സഞ്ചാരികളുടെ വിവരണങ്ങൾക്ക് ചരിത്രപരമായ സ്ഥിരീകരണം നൽകുന്നു. അക്കാലത്ത് മലബാറിൽ മുസ്ലിം വ്യാപാരികൾക്ക് വലിയ സ്വാധീനമുണ്ടായിരുന്നു എന്നും, കാപ്പാട് (പന്തലായനി കൊല്ലം), കോഴിക്കോട് തുടങ്ങിയ തുറമുഖ നഗരങ്ങൾ അവരുടെ പ്രധാന കേന്ദ്രങ്ങളായിരുന്നു എന്നും മറ്റ് ചരിത്രരേഖകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.
കൂടാതെ, ഗനീസാ രേഖകൾ യഹൂദ-അറബ് വ്യാപാര സഹകരണത്തെക്കുറിച്ച് വളരെ സൂക്ഷ്മമായ വിവരങ്ങൾ നൽകുന്നു. മുസ്ലിങ്ങൾക്കും യഹൂദർക്കും ഒരേ തൊഴിലുകളിൽ ഏർപ്പെടാനും ഒരുമിച്ച് നഗരങ്ങളിൽ ജീവിക്കാനും സാധിച്ചിരുന്നു. അവരുടെ വ്യാപാരബന്ധങ്ങൾ വളരെ അടുത്തതായിരുന്നു. എബ്രഹാം ബെൻ യിജുവിൻ്റെ ഗുരുവും പ്രമുഖ വ്യാപാരിയുമായ മദ്മൂൻ, മുസ്ലിങ്ങളുമായും ഗുജറാത്തികളുമായും അടുത്ത കച്ചവട ബന്ധങ്ങൾ പുലർത്തിയിരുന്നു. ഒരു കത്തിൽ, ഒരു യഹൂദ വ്യാപാരി തൻ്റെ മുസ്ലിം പങ്കാളികളായ അബുൽ സുറൂർ, അബുൽ ഹസൻ, അബു സഅദ് എന്നിവരുമായി ചേർന്ന് നടത്തിയ കച്ചവടങ്ങൾ വിവരിക്കുന്നു. ഇത് അക്കാലത്തെ സമൂഹത്തിൽ നിലനിന്നിരുന്ന പരസ്പര വിശ്വാസത്തെയും സഹകരണത്തെയും വ്യക്തമാക്കുന്നു.
ഈ രേഖകൾ, പലപ്പോഴും ചരിത്രകാരന്മാർ ഊന്നിപ്പറഞ്ഞിട്ടുള്ള സമൂഹങ്ങൾക്കിടയിലെ മതപരമായ സംഘർഷങ്ങളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി, വ്യാപാരം എങ്ങനെ മതങ്ങൾക്കതീതമായ സൗഹൃദവും സഹകരണവും വളർത്തുന്ന ഒരു ശക്തിയായി പ്രവർത്തിച്ചു എന്ന് കാണിച്ചുതരുന്നു. അക്കാലത്ത് ഇസ് ലാമിക നാഗരികതയിൽ നിലനിന്നിരുന്ന ഒരു മതപരമായ ജനാധിപത്യം എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കാവുന്ന സഹിഷ്ണുതയും സഹവർത്തിത്വവും മുഖമുദ്രയായ ഒരു സമൂഹത്തിന്റെ സാംസ്കാരിക രാഷ്ട്രീയ ജീവിതത്തെ സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്ന തെളിവുകൾ ഗനീസാ രേഖകളിൽ നിന്ന് ഗോയ്റ്റീൻ കണ്ടെടുക്കുന്നുണ്ട്.
സാമൂഹികവും സാംസ്കാരികവുമായ ഉൾക്കാഴ്ചകൾ
കെയ്റോ ഗനീസാ രേഖകൾ കേവലം സാമ്പത്തിക ചരിത്രം നിർദ്ധാരണം ചെയ്യാൻ മാത്രമല്ല, മറിച്ച് മധ്യകാല സമൂഹത്തിന്റെ വിശാലമായ സാമൂഹിക-സാംസ്കാരിക ജീവിതത്തെയും പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു. വ്യാപാരം കേവലം ചരക്കുകളുടെ കൈമാറ്റം മാത്രമല്ല, ആശയങ്ങളുടെയും വിജ്ഞാനത്തിൻ്റെയും കൈമാറ്റം കൂടിയായിരുന്നു എന്ന് ഈ രേഖകൾ തെളിയിക്കുന്നു.
യഹൂദ സമൂഹത്തിൻ്റെ വൈദ്യശാസ്ത്ര വിജ്ഞാനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള രേഖകൾ ഇതിന് ഒരു ഉദാഹരണമാണ്. ഗനീസയിൽ നിന്ന് കണ്ടെത്തിയ 2500-ൽ അധികം വൈദ്യശാസ്ത്ര രേഖകളിൽ യഹൂദർ ഗ്രീക്ക്, അറബ് വൈദ്യ പണ്ഡിതന്മാരുടെ ഗ്രന്ഥങ്ങൾ യഹൂദ-അറബിക് ഭാഷയിലേക്ക് വിവർത്തനം ചെയ്തതായി കാണുന്നു. യഹൂദ വൈദ്യന്മാർ ഇബ്നു സിന, അൽ-റാസി തുടങ്ങിയ മുസ്ലിം പണ്ഡിതന്മാരുടെ ഗ്രന്ഥങ്ങൾ പകർത്തി പഠിച്ചിരുന്നു. ഇത് അന്നത്തെ വൈദ്യശാസ്ത്ര മേഖലയിൽ നിലനിന്നിരുന്ന ബഹുമത സ്വഭാവമുള്ള സഹകരണത്തെയും വിജ്ഞാന കൈമാറ്റത്തെയും സൂചിപ്പിക്കുന്നു.
കൂടാതെ, ഗനീസാ രേഖകളിൽ നിന്ന് ലഭിച്ച അറബി കവിതകൾ യഹൂദർക്കും മുസ്ലിങ്ങൾക്കും പൊതുവായ പ്രവാചകന്മാരെക്കുറിച്ചുള്ള (ഇബ്രാഹിം നബി(അ), ഇസ്ഹാഖ് നബി(അ), യൂസഫ് നബി(അ) തുടങ്ങിയവർ) വിവരങ്ങൾ നൽകുന്നു. ഇത് ഈ സമൂഹങ്ങൾക്കിടയിൽ നിലനിന്നിരുന്ന സാംസ്കാരിക സംഭാഷണങ്ങളെയും, പൊതുവായ ചരിത്രസ്മരണകളെയും സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ഈ രേഖകൾ, മതങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള സമാധാനപരമായ സഹവർത്തിത്വത്തിന്റെ തെളിവുകൾ കൂടിയാണ്.
ഗോയ്റ്റീൻ്റെ ഗവേഷണങ്ങൾ ഈ സമൂഹത്തിലെ സ്ത്രീകളുടെ പങ്കാളിത്തവും വ്യക്തമാക്കുന്നു. കച്ചവടക്കാരായ ഭർത്താക്കന്മാർ ദൂരയാത്രകൾക്ക് പോകുമ്പോൾ, വീട്ടു കാര്യങ്ങൾ നോക്കി നടത്തിയിരുന്നത് സ്ത്രീകളായിരുന്നു. സ്വകാര്യ കത്തുകളിലൂടെയും വിൽപത്രങ്ങളിലൂടെയും അവർക്ക് സമൂഹത്തിൽ വ്യക്തമായ ശബ്ദമുണ്ടായിരുന്നു. സാമ്പത്തിക കാര്യങ്ങൾ ചർച്ച ചെയ്യുന്ന കത്തുകളിൽ പോലും സ്ത്രീകൾ അവരുടെ ഭർത്താക്കന്മാരുടെയും സഹോദരന്മാരുടെയും കാര്യങ്ങൾ അന്വേഷിക്കുകയും പരാതികൾ അറിയിക്കുകയും ചെയ്തിരുന്നു. കൂടാതെ, ഒരു അർദ്ധസാക്ഷരയായ അനാഥ പെൺകുട്ടി തൻ്റെ കഴിവ് കൊണ്ട് ആൺകുട്ടികളെ പഠിപ്പിക്കുന്ന ഒരു അധ്യാപികയായി മാറിയ സംഭവം, അന്നത്തെ സമൂഹം സ്ത്രീകളുടെ കഴിവിനെ അംഗീകരിച്ചിരുന്നു എന്ന് കാണിക്കുന്നു.
ഈ രേഖകൾ, മധ്യകാല വ്യാപാരത്തിന് സാമ്പത്തിക നേട്ടങ്ങൾക്കപ്പുറം വലിയ സാമൂഹികവും സാംസ്കാരികവുമായ മാനങ്ങളുണ്ടായിരുന്നു എന്നും, അത് ആശയങ്ങളുടെയും വിജ്ഞാനത്തിൻ്റെയും സാമൂഹിക ബന്ധങ്ങളുടെയും ഒരു ചാലകമായി പ്രവർത്തിച്ചു എന്നും തെളിയിക്കുന്നു.
ഉപസംഹാരം
കെയ്റോ ഗനീസാ രേഖകൾ ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്രത്തിലെ വ്യാപാര ചരിത്രത്തെക്കുറിച്ചുള്ള നമ്മുടെ അറിവുകൾക്ക് അമൂല്യമായ ഒരു മുതൽക്കൂട്ടാണ്. ഇബ്നു ബത്തൂത്തയെയും മറ്റും പോലുള്ള സഞ്ചാരികളുടെ പൊതുവായ വിവരണങ്ങൾക്കപ്പുറം, ഈ രേഖകൾ അക്കാലത്തെ വ്യാപാരികളുടെ സ്വന്തം ജീവിതം, സ്വകാര്യമായ ആശയവിനിമയങ്ങൾ, സാമ്പത്തിക ഇടപാടുകൾ, സമൂഹങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള ബന്ധങ്ങൾ എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള സൂക്ഷ്മമായ വിവരങ്ങൾ നൽകുന്നു. ഒരുതരം ‘ടൈം ക്യാപ്‌സ്യൂൾ'(ടൈം ക്യാപ്‌സ്യൂൾ എന്നത് ഒരു പ്രത്യേക കാലഘട്ടത്തിലെ വിവരങ്ങളോ, വസ്തുക്കളോ, സന്ദേശങ്ങളോ ഭാവിയിലേക്ക് സൂക്ഷിച്ചുവെക്കുന്ന ഒരു സംഭരണിയോ പാത്രമോ ആണ്.
സമകാലികമായ ജീവിതം, സംസ്കാരം, സാങ്കേതികവിദ്യ, ചരിത്രപരമായ സംഭവങ്ങൾ എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള തെളിവുകളും വിവരങ്ങളും കേടുകൂടാതെ, ഒരു നിശ്ചിത തീയതിയിൽ തുറക്കാനായി സുരക്ഷിതമായി ഒളിപ്പിച്ചുവെക്കുക എന്നതാണ് ഇതിൻ്റെ പ്രാഥമിക ലക്ഷ്യം) എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കാവുന്ന ഈ ശേഖരം, ചരിത്ര പണ്ഡിതന്മാർക്ക് അക്കാലത്തെ സമൂഹത്തിന്റെ ജീവിക്കുന്ന ഒരു ചിത്രം നൽകുന്നു.
ഈ രേഖകളിലൂടെ, യഹൂദ-അറബ് സമൂഹങ്ങൾക്കിടയിലെ സഹകരണം, വിജ്ഞാന കൈമാറ്റം, സാംസ്കാരിക സൗഹാർദ്ദം എന്നിവയെക്കുറിച്ച് പുതിയ ഉൾക്കാഴ്ചകൾ ലഭിക്കുന്നു. വ്യാപാരം എങ്ങനെയാണ് മതപരമായ അതിരുകളെ മറികടന്ന് സാമ്പത്തികവും സാമൂഹികവുമായ ബന്ധങ്ങളെ ശക്തിപ്പെടുത്തിയത് എന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള ശക്തമായ തെളിവുകളാണ് ഈ രേഖകൾ നൽകുന്നത്. എബ്രഹാം ബെൻ യിജുവിന്റെ ജീവിതം, മധ്യകാലഘട്ടത്തിൽ സാംസ്കാരിക അതിരുകൾ ഭേദിച്ച ഒരു ‘ആഗോള പൗരൻ’ എങ്ങനെയായിരുന്നു എന്നതിൻ്റെ ഉദാഹരണമാണ്.
ഇപ്പോഴും പഠനങ്ങൾ പുരോഗമിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഒരു മേഖലയാണിത്. പ്രിൻസ്റ്റൺ ഗനീസാ ലാബ് പോലുള്ള സ്ഥാപനങ്ങൾ ഈ രേഖകൾ ഡിജിറ്റൈസ് ചെയ്യുകയും വിവർത്തനം ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്നു. ഭാവി ഗവേഷണങ്ങൾ, മുസ്ലിം സമൂഹത്തെക്കുറിച്ചുള്ള കൂടുതൽ വിവരങ്ങൾ വെളിച്ചത്ത് കൊണ്ടുവരാനും, ഇന്ത്യൻ മഹാസമുദ്രത്തിലെ വ്യാപാരത്തെക്കുറിച്ചുള്ള നമ്മുടെ അറിവ് കൂടുതൽ വികസിപ്പിക്കാനും സാധ്യതയുണ്ട്. ഈ രേഖകൾ നൽകുന്ന വിവരങ്ങൾ, മധ്യകാല ലോകം പരസ്പരം ബന്ധിക്കപ്പെട്ടതും ആദാനപ്രദാനങ്ങൾ സാധ്യമാക്കിയതുമായ ഒരു ഇടമായിരുന്നു എന്ന് ഉറപ്പിക്കുന്നു.
Reference:
GOITΕΙΝ. S.D. A Mediterranean Society, VOLUME I, PUBLISHED UNDER THE AUSPICES OF THE NEAR EASTERN CENTER UNIVERSITY OF CALIFORNIA LOS ANGELES
en.wikipedia.org
Cairo Geniza – Wikipedia
brill.com
LETTERS AND DOCUMENTS ON THE INDIA TRADE … –
pmc.ncbi.nlm.nih.gov
Practice versus Theory: Medieval Materia Medica according to the Cairo Genizah – PMC
Opens in a new window
cambridge.org
S. D. Goitein and Mordechai A. Friedman. India Traders of the Middle Ages: Documents from the Cairo Geniza (“India Book”). Leiden: Brill, 2008. Cambridge Core.
varnam.org
The 12th century story of Ashu Nair and Abraham bin Yiju – varnam
Opens in a new window
books.google.com
India Traders of the Middle Ages: Documents from the Cairo Geniza ‘India – Google Books
Opens in a new window
heritageuniversityofkerala.com
Arab Accounts of Malabar History: The Early Episodes – Heritage: Journal of Multidisciplinary Studies in Archaeology
acjna.org
Uncovered Documents Tell the Story of Cooperation Between Muslims and Jews in Medieval Cairo | The American Council for Judaism.
pmc.ncbi.nlm.nih.gov
Mediators between Theoretical and Practical Medieval Knowledge: Medical Notebooks from the Cairo Genizah and their Significance – PubMed Central