ഉറവിടം തേടുന്ന പ്രണയാതുരമായ പുല്ലാങ്കുഴൽ നാദം

മസ്നവി പരിഭാഷയും വ്യാഖ്യാനവും
സൈനുദ്ദീൻ മന്ദലാംകുന്ന്.

മൗലാനാ ജലാലുദ്ദീൻ റൂമി(റ) യുടെ മസ്നവി ശരീഫ് ലോകോത്തരനിലവാരമുള്ള അനശ്വരമായ ഒരു സ്വൂഫി കാവ്യ​ഗ്രന്ഥമാണ്. ഇസ് ലാമിന്റെ ആവിർഭാവത്തിന് ശേഷമുള്ള പേർഷ്യൻ ഭാഷയുടെയും സംസ്കാരത്തിന്റെയും ആത്മീയവും ആവിഷ്കാരപരവുമായ പ്രൗഢപാരമ്പര്യത്തിന്റെ സുകൃതശേഷിപ്പാണ് മഹോന്നതമായ ഈ കാവ്യം എന്ന് സാമാന്യമായി പറയാം. ഇന്നും ലോകത്തെ വിവിധ ഭാഷകളിൽ മസ്നവിക്ക് പരിഭാഷകളും വ്യാഖ്യാനങ്ങളും വന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്നുണ്ട്. പാശ്ചാത്യലോകത്ത് റൂമി(റ) യെ പോലെ സമകാലിക സന്ദർഭത്തിൽ വായിക്കപ്പെട്ട മറ്റ് മിസ്റ്റിക് കവികളില്ല എന്ന് തന്നെ പറയാം. മഹോന്നതമായ ഈ കാവ്യത്തിന് മലയാളത്തിൽ ചില പരിഭാഷാ പരിശ്രമങ്ങളുണ്ടായിട്ടുണ്ട്. മതേതര ആശയ ഭൂമികയിൽ നിന്നും ഇസ് ലാമിക ഭൂമികയിൽ നിന്നും റൂമി(റ) യെ പാരായണം ചെയ്യുന്ന നിരവധി ​ഗവേഷണ ​ഗ്രന്ഥങ്ങളും സംവേദന ലേഖനങ്ങളും മലയാളത്തിൽ ഇന്ന് ലഭ്യമാണ്. എന്നാൽ മഹാനായ ഒരു ഇസ് ലാമിക പണ്ഡിതനും സ്വൂഫിയുമായിരുന്ന മൗലാനാ ജലാലുദ്ദീൻ റൂമി(റ) യെ അവരെ രൂപപ്പെടുത്തിയ ആശയ ഭൂമികയിൽ നിന്ന് വായിക്കാനും വ്യാഖ്യാനിക്കാനും മലയാളത്തിൽ വേണ്ടവിധമുള്ള പരിശ്രമങ്ങളുണ്ടായിട്ടില്ല എന്ന് തന്നെ പറയാം. സി. ഹംസ സാഹിബ്, സി. മുഹമ്മദ് ​ഹുദവി തുടങ്ങിയവരുടെ ലഘുവ്യാഖ്യാന സഹിതമുള്ള പരിഭാഷകൾ മലയാളത്തിൽ പുറത്തുവന്നിട്ടുണ്ട്. ഈ ​ഗണത്തിൽ സ്വൂഫി ​ജ്ഞാന മേഖലക്ക് ഊന്നൽ നൽകുന്ന ഒരു വ്യാഖ്യാനം എന്ന നിലക്ക് പുതിയൊരു വ്യാഖ്യാനത്തിന് സാം​ഗത്യമുണ്ടെന്ന് തോന്നുന്നു. അതിനുള്ള ഒരു എളിയ ഉദ്യമം മാത്രമാണിത്. അകമിയത്തിൽ മസ്നവി വ്യാഖ്യാനം പരമ്പരയായി പ്രസിദ്ധീകരിക്കാനാരംഭിക്കുകയാണ്. പ്രാർത്ഥനയും പിന്തുണയും അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു.

بشنو از نی چون حکایت می‌کند
وز جدايى ها شکایت می‌کند
ബിഷ്‍നൊ അസ് നയ് ചൂൻ ഹികായത്ത് മീ കുനദ്
വസ് ജുദായീഹാ ശികായത്ത് മീകുനദ്
“Listen to the reed how it tells a tale,
complaining of separations—”
“പുല്ലാങ്കുഴലിന്റെ കഥാകഥനമെങ്ങനെയെന്നോന്നു കേൾക്കുക,
വേർപാടിനെ ചൊല്ലിയാണതിന്റെ ആവലാതി.”
(ഓടക്കുഴൽ പറയുന്ന കഥ ശ്രദ്ധിക്കൂ, അത് വേർപാടുകളുടെ വേദനയെക്കുറിച്ച് വിലപിക്കുന്നു.)

മസ്നവിയിലെ ദിവ്യപ്രണയത്തിന്റെ യഥാർത്ഥ പൊരുൾ ആവിഷ്കരിക്കാൻ ശ്രമിച്ച ഉർദുവിലുള്ള വ്യാഖ്യാന ​ഗ്രന്ഥമാണ് മിഫ്താഹുൽ ഉലൂം ശറഹ് മസ്നവി. ഹസ്രത്ത് മൗലാനാ മൗലവി മുഹമ്മദ് നദീർ സ്വാഹിബ് അർശി നഖ്ശബന്ദി മുജദ്ദിദിയാണ് ഈ ​വ്യാഖ്യാന ​ഗ്രന്ഥം രചിച്ചത്. മസ്നവിയുടെ ആഴങ്ങളിലേക്കും പ്രകാശപൂർണ്ണമായ ​ഗുപ്തവിജ്ഞാന ആശയ ലോകങ്ങളിലേക്കും സൂചനകൾ നൽകുന്ന ഈ ​ഗ്രന്ഥമാണ് ഈ വ്യാഖ്യാന ​ത്തിന്റെ മുഖ്യമായ അവലംബം. പ്രമുഖ സ്വൂഫി മിസ്റ്റിക് കവികളായിരുന്ന ജാമി(റ) യെയും ഹാഫിസ്(റ) യെയും അതുപോലുള്ള സ്വൂഫി ആത്മജ്ഞാനികളെയും ഉദ്ധരിച്ചാണ് ഇതിലെ വ്യാഖ്യാനങ്ങൾ വികസിക്കുന്നത്.
വിഖ്യാത പേർഷ്യൻ കവിയും സ്വൂഫി മിസ്റ്റിക്കുമായിരുന്ന ജാമി(റ) ഈ വരിയുടെ വ്യാഖ്യാനമായി നൽകിയതിന്റെ ആശയം ഏതാണ്ട് ഇപ്രകാരമാണ്:
“കേൾക്കുക, ഈ നാടൻപുല്ലാങ്കുഴൽ എങ്ങനെയാണ് കഥ പറയുന്നത്, വേർപാടുകളെക്കുറിച്ചാണ് അത് വിലപിക്കുന്നത്, പരാതിപ്പെടുന്നത്.
(ഊതുന്നയാളുടെ) ആ അധരങ്ങളിൽനിന്ന് കിട്ടുന്ന ശബ്ദം മാത്രമാണ് അത് കഥയാക്കുന്നത്, ആ ചുണ്ടുകളിൽനിന്നകന്ന്, ഈ ജീവൻ (പുല്ലാങ്കുഴൽ) നിലവിളിക്കുന്ന ഒരു നാടൻപുല്ലാങ്കുഴലാണ്. അതുപോലെ, മാധുര്യത്തിൽ നിന്ന് വേർപെട്ട ഒരവസ്ഥയിലാണ് ഈ ചുണ്ടുകൾ. (എങ്കിലും) തത്ത മാധുര്യത്തെക്കുറിച്ച് വർണ്ണിക്കുന്നതുപോലെ, ഈ പുല്ലാങ്കുഴൽ വേർപാടിനെക്കുറിച്ചും പരാതി പറഞ്ഞുകൊണ്ട് കഥ പറയുന്നു.”
ഓടക്കുഴലിൽ നിന്ന് കേൾക്കുക, എന്ത് കഥയാണ് അത് പറയുന്നത്?
റൂമി(റ) യെ പ്രചോദിപ്പിച്ച യഥാർത്ഥ സ്വൂഫി ആശയലോകത്ത് നിന്ന് മസ്നവിയെ വ്യാഖ്യാനിച്ച വിഖ്യാതമായ വ്യാഖ്യാന ​ഗ്രന്ഥം ഇം​ഗ്ലീഷിൽ രചിച്ചത് Jawid Mojaddedi യാണ്. ആദ്യവരികൾക്ക് അദ്ദേഹം നൽകുന്ന പരിഭാഷ നോക്കുക:
“Now listen to this reed-flute’s deep lament, About the heartache being apart has meant.”
പ്രശസ്ത ഓറിയന്റലിസ്റ്റും സ്വൂഫി മിസ്റ്റിക് കാവ്യ​ഗവേഷണ പഠനങ്ങളിൽ അ​ഗ്ര​ഗണ്യനുമായ ആർ.എ. നിക്കോൾസൺ (R.A. Nicholson, 1925-1940) ‘മസ്നവി’യുടെ ആറ് വാല്യങ്ങളും എഡിറ്റ് ചെയ്യുകയും പരിഭാഷപ്പെടുത്തുകയും വിശദമായ വ്യാഖ്യാനങ്ങൾ നൽകുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. നിക്കോൾ സൻ ആദ്യ വരികൾക്ക് “Listen to this reed how it complains: it is telling a tale of separations.”എന്നാണ് പരിഭാഷ ചെയ്തിട്ടുള്ളത്.

മനുഷ്യാത്മാവെന്നാൽ പ്രകൃതിയിലും സത്തയിലും പരിശുദ്ധവും പ്രകാശപൂർണ്ണവുമായ ഒരു സൃഷ്ടിയാണ്. അതിൻ്റെ യഥാർത്ഥ സ്ഥാനം മലകൂത്ത്-ഇ-ഹഖ് അഥവാ ആലം-ഇ-അർവാഹ് (ആത്മാക്കളുടെ ലോകം) ആയിരുന്നു. അവിടെ അത് ഇലാഹിന്റെ സ്നേഹത്തിലും ദിക്റിലും (സ്മരണയിലും) ചിന്തയിലുമുള്ള ആനന്ദം അനുഭവിച്ചിരുന്നു. ഭൗതികലോകത്തുള്ള (നാസൂത്ത്) (ആലം-ഇ-അജ്‌സാം-ശരീരങ്ങളുടെ ലോകം) എല്ലാ തിന്മകളിൽ നിന്നും മാലിന്യങ്ങളിൽ നിന്നും അത് മുക്തമായിരുന്നു. എന്നാൽ, ഇലാഹിന്റെ ഹിതമനുസരിച്ച് ഈ ഭൗതിക ശരീരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് അത് ഭൗതിക ലോകത്ത് വന്നപ്പോൾ, ആലം-ഇ-അർവാഹ്ൽ അതിന് ലഭിച്ചിരുന്ന മുമ്പുള്ള ആനന്ദാനുഭൂതികളിൽ കുറവ് വരുകയും, വൈരാഗ്യം, കാപട്യം, വഴക്ക്, കുഴപ്പം, അഹങ്കാരം, പക തുടങ്ങിയ എല്ലാ തിന്മകളിലും അസൂയ, അത്യാഗ്രഹം, കപടനാട്യം, അമിതമായ ആഗ്രഹം, പിശുക്ക്, വഞ്ചന തുടങ്ങിയ ആസക്തിയുടെ തിന്മകളിലും അനിവാര്യമായും അത് അകപ്പെടുകയുണ്ടായി. ഇത് ഏറ്റവും നിന്ദ്യമായ നഷ്ടത്തിൻ്റെയും പരാധീനതയുടെയും അവസ്ഥയാണ്. ഭൗതികോന്മുഖതയിലും ഒടുങ്ങാത്ത കാമനകളുടെ ലഹരിയിലും മുഴുകിയിരിക്കുന്ന സാധാരണക്കാരുടെ ആത്മാക്കൾ ഇത് തിരിച്ചറിയുന്നില്ല. എന്നാൽ ആർക്കെങ്കിലും അന്തർദൃഷ്ടിയുള്ള ഹൃദയമോ (ഖൽബ്-ഇ-ബസീർ) ആത്മാഭിമാനമുള്ള നഫ്സോ ഉണ്ടെങ്കിൽ, അല്ലെങ്കിൽ ധാർമികമായ ശുദ്ധീകരണത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഗ്രന്ഥങ്ങൾ പഠിച്ച് പാഠമുൾക്കൊണ്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ, അതുമല്ലെങ്കിൽ ഒരു പരിപൂർണ്ണനായ ഗുരുവിൻ്റെ (പീർ-ഇ-കാമിൽ) പരിശീലനം അവൻ്റെ അന്തഃരം​ഗത്തു നിന്ന് അജ്ഞതയുടെ മറ നീക്കിയിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ, അവൻ്റെ ആത്മാവ് ഉണരുകയും അത് ഔന്നിത്യസ്ഥാനങ്ങളിൽ നിന്ന് ഒരു പതിതമായ ലോകത്തേക്ക് എങ്ങിനെയാണ് ഇറങ്ങിപ്പോന്നത് എന്ന് തിരിച്ചറിയുകയും ചെയ്യുന്നു. ഏത് സൗഭാഗ്യങ്ങളിൽ നിന്നാണത് വേർപെട്ട് ഇങ്ങനെയുള്ള ഭൗതികതയുടെ മാലിന്യങ്ങളിൽ അകപ്പെട്ടു പോയതെന്ന് നഷ്ടബോധത്തോടെയും വിരഹവേ​ദനയോടെയും അത് മനസ്സിലാക്കുന്നു. അത്തരം ആത്മാവ് അതിൻ്റെ ഈ നഷ്ടവും പരാധീനതയും അനുഭവിച്ച് ദുഃഖത്തോടെ, വേദനയോടെ വിലപിക്കുന്നു.
വിഖ്യാത പേർഷ്യൻ മിസ്റ്റിക് കവിയും സ്വൂഫിവര്യനുമായിരുന്ന ഹാഫിസ് ശീറാസി(റ) പറയുന്നു:
“ഞാൻ പുലരി കാറ്റായി സാമീപ്യത്തിലേക്ക് മടങ്ങിയെത്താൻ,
ദുഃഖാർത്തനായ എന്റെ കൂട്ടുകാരന്റെ തേങ്ങൽ അതു മാത്രമായിരുന്നു.”
ഓടക്കുഴൽ മനുഷ്യാത്മാവിനെയാണ് പ്രതീകവത്കരിക്കുന്നത് എന്ന് തന്നെയാണ് ഒട്ടെല്ലാ വ്യാഖ്യാതാക്കളും അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്. പുല്ലാങ്കുഴൽ പാടുന്നത് അതിന്റെ തന്നെ വിരഹകഥയും വേവലാതികളുമാണ്. ശികായത്ത് എന്ന പദം കൊണ്ട് ഉദ്ദേശിക്കുന്നത് പരാതി, വേവലാതി എന്നൊക്കെയാണ്. അതായത് ആത്മാക്കളുടെ ലോകത്ത് നിന്നുള്ള വേർപാടിന്റെ വിലാപം തന്നെയാണതെന്നാണ് ഹാഫിസ്(റ) പറയുന്നത്.
“കൂട്ടുകാരാ, എൻ്റെ വാസസ്ഥലം എവിടെയായിരുന്നു എന്ന് നീയൊന്നും ചോദിക്കരുത്; ആ പൂന്തോട്ടം എവിടെയായിരുന്നു എന്ന് ഇപ്പോൾ പറയാൻ പോലും പ്രയാസമാണ്.”

ഓടക്കുഴൽ മനുഷ്യാത്മാവിനെയാണ് പ്രതീകവത്കരിക്കുന്നത് എന്ന് തന്നെയാണ് ഒട്ടെല്ലാ വ്യാഖ്യാതാക്കളും അഭിപ്രായപ്പെട്ടിട്ടുള്ളത്. പുല്ലാങ്കുഴൽ പാടുന്നത് അതിന്റെ തന്നെ വിരഹകഥയും വേവലാതികളുമാണ്. ശികായത്ത് എന്ന പദം കൊണ്ട് ഉദ്ദേശിക്കുന്നത് പരാതി, വേവലാതി എന്നൊക്കെയാണ്. അതായത് ആത്മാക്കളുടെ ലോകത്ത് നിന്നുള്ള വേർപാടിന്റെ വിലാപം തന്നെയാണതെന്നാണ് ഹാഫിസ്(റ) പറയുന്നത്.
“കൂട്ടുകാരാ, എൻ്റെ വാസസ്ഥലം എവിടെയായിരുന്നു എന്ന് നീയൊന്നും ചോദിക്കരുത്; ആ പൂന്തോട്ടം എവിടെയായിരുന്നു എന്ന് ഇപ്പോൾ പറയാൻ പോലും പ്രയാസമാണ്.”

ഇത് സ്വാലിഹീങ്ങളുടെ (സദ്‌വൃത്തരുടെ) ആത്മാക്കളുടെ അവസ്ഥയാണ്. പ്രവാചകന്മാരുടെയും ദൈവദൂതന്മാരുടെയും ആത്മാക്കൾ ഈ ഭൗതിക ലോകത്ത് വന്നിട്ടും ആത്മീയമായ അധഃപതനത്തിൽ നിന്ന് മുക്തരാണ്. അവരുടെ ഹൃദയങ്ങൾ ഈ ലോകത്തും ദിവ്യപ്രകാശത്താൽ നിറഞ്ഞിരിക്കുന്നു. എങ്കിലും, പരിശുദ്ധ ലോകത്തിൽ (ആലം-ഇ-ഖുദ്സ്) നിന്ന് വേർപെട്ട്, പാപങ്ങളുടെയും തെറ്റുകളുടെയും വിളനിലമായ ഒരു ലോകത്ത് കഴിയുന്നത് അവരുടെ പരിശുദ്ധ ആത്മാക്കൾക്ക് പ്രിയങ്കരമല്ല. അതുകൊണ്ടാണ് പ്രവാചകർ മുഹമ്മദ് നബി(സ) തങ്ങൾ അവിടുത്തെ ദീനീ ദൗത്യം പൂർത്തിയാക്കിയ ശേഷം ദുനിയാവിലോ ഉന്നത ലോകത്തോ എവിടെയാണോ വസിക്കാൻ അവിടുത്തേക്ക് ഇഷ്ടമുള്ളത് അത് തിരഞ്ഞെടുക്കാൻ അവസരം ലഭിച്ചപ്പോൾ, ഉന്നത ലോകത്തെ അവിടുന്ന് തിരഞ്ഞെടുത്തത്. അബൂ സഈദ് ഖുദ്‌രി(റ) വിൽ നിന്ന് നിവേദനം: റസൂൽ (സ) മിമ്പറിൽ ഇരുന്നിട്ട് പറഞ്ഞു: “ഒരു ദാസന് ലോകത്തിൻ്റെ സൗകര്യങ്ങളിൽ നിന്ന് അവൻ്റെ ഇഷ്ടത്തിനനുസരിച്ച് നൽകണോ, അതോ അല്ലാഹുവിൻ്റെ അടുത്തുള്ള മഹത്വം നൽകണോ എന്ന് അല്ലാഹു തിരഞ്ഞെടുക്കാൻ അവസരം നൽകി. അപ്പോൾ ആ ദാസൻ അല്ലാഹുവിൻ്റെ അടുത്തുള്ള മഹത്വം തിരഞ്ഞെടുത്തു.” (മിശ്കാത്ത്)
ഹാഫിസ് പറയുന്നു:
“സന്തോഷം നിറഞ്ഞ ആ ദിവസം, ഞാൻ ഈ ശൂന്യമായ വീട്ടിൽ നിന്ന് പോകുന്നു.
ആത്മാവിൻ്റെ ആശ്വാസം, പ്രിയപ്പെട്ടവൻ്റെ ദർശനം എനിക്ക് സംസിദ്ധമാകുന്നു.”
അതുകൊണ്ട്, ഓടക്കുഴൽ എന്നതുകൊണ്ട് ഉദ്ദേശിക്കുന്നത് വസ്ൽ-ഇ-മഹ്ബൂബിന് (പ്രിയതമനുമായി ഒന്നിക്കാൻ) വേണ്ടി അസ്വസ്ഥതപ്പെടുന്ന ഏതൊരു മുഅ്മിനിന്റെയും (വിശ്വാസി) ആത്മാന്വേഷകന്റെയും സ്വാലിഹിന്റെയും (സദ്‌വൃത്തൻ) വലിയ്യിന്റെയും (ആത്മപ്രകാശം സിദ്ധിച്ച മാതൃകാവ്യക്തിത്വം) നബിയുടെയും (പ്രവാചകൻ) ആത്മാവിനെയാണ്. ജാമി പറയുന്നു:
“മാധുര്യമൂറുന്ന ഭാഷയുള്ള ആ വ്യക്തി ഓരോ രാത്രിയും പകൽ വരെ തേങ്ങിക്കൊണ്ടിരിക്കും, ഈ ലോകത്തെ കൂട്ടുകെട്ടിൽ നിന്ന് മുക്തനായ ആ മുഅ്മിനിനെ പോലെ.”
ചില വ്യാഖ്യാതാക്കൾ പറയുന്നത്, മൗലാനാ റൂമി (റ) അഹ്ൽ-ഇ-സമാഅ് (സംഗീതം കേൾക്കുന്നവർ) ആയതിനാൽ, ഇവിടെ ഓടക്കുഴൽ കൊണ്ട് യഥാർത്ഥ ഓടക്കുഴലിനെ തന്നെയാണ് ഉദ്ദേശിക്കുന്നത് എന്നാണ്. അതിൻ്റെ ആർദ്രവും വശ്യവുമായ ശബ്ദം ഹൃദയത്തെ അലിയിക്കുന്നതിനും വേദനയുണ്ടാക്കുന്നതിനും ഉപകരിക്കുന്നതാണ്. പ്രണയഭാജനവുമായുള്ള ആത്മാവിന്റെ സംലയനം ഇഷ്ടപ്പെടുന്നവർ ഇത്തരം ശബ്ദങ്ങൾ കേട്ട് തങ്ങളുടെ യഥാർത്ഥ പ്രിയതമനെ ഓർത്ത് സന്തോഷം കൊള്ളുന്നു. ജാമി(റ) പറയുന്നു:
“ഗായകൻ ആകാംഷയുണർത്തുന്ന ഈണങ്ങൾ പാടി.
എന്നാൽ ആ ഗായകനെ ഓർക്കുമ്പോൾ,
എനിക്ക് എന്ത് സംഭവിച്ചു എന്ന് ഞാൻ മറന്നുപോയി.
അതിൻ്റെ തീ, കൂട്ടുകാരുടെ ഹൃദയങ്ങളെ ആളിക്കത്തിച്ചു.
ഒരിക്കൽ അത് ഓടക്കുഴലിനെയും ചിന്തകളെയും കാറ്റിനൊപ്പം കൊണ്ടുപോയി.”
ചുരുക്കത്തിൽ ഓടക്കുഴലിന്റെ ശബ്ദം കേൾക്കുക. അതിൻ്റെ വേർപാടിൻ്റെ വിലാപം നിങ്ങളുടെ പ്രിയതമനിൽ നിന്നുള്ള വേർപാടിനെ ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു.
നിക്കോൾസണിന്റെയും ജാവേദ് മുജദ്ദിദുയുടെയും വ്യാഖ്യാനങ്ങൾ കൂടി ഇവിടെ ഉദ്ധരിക്കുന്നത് സം​ഗതമാവും: നിക്കോൾസൻ താഴെ വിവരിക്കുന്ന ആശയമാണ് വ്യാഖ്യാനമായി നൽകിയിട്ടുള്ളത്.
പരംപൊരുളായ ഇലാഹിൽ നിന്ന് അകന്നുപോയ മനുഷ്യാത്മാവിനെയാണ് ഓടക്കുഴൽ എന്നതുകൊണ്ട് ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്. മുളംതണ്ട്, മുളങ്കാട്ടിൽ (reed-bed) നിന്ന് വേർപെടുത്തിയ ശേഷം തുളച്ച് ഓടക്കുഴലാക്കി മാറ്റുമ്പോൾ, അതിൽ നിന്ന് ഉയരുന്ന വിലാപം, അത് മുളങ്കാട്ടിൽ നിന്ന് വേർപെടുത്തിയതിലുള്ള സങ്കടമാണ്. അതുപോലെ, മനുഷ്യന്റെ ആത്മാവ്, അതിന്റെ യഥാർത്ഥ ഉറവിടമായ ദിവ്യയാഥാർത്ഥ്യത്തിൽ (Divine Source) നിന്ന് വേർപെട്ടതിലുള്ള അകൽച്ചയുടെ വേദന (Pain of Separation/Longing) ആണ് പ്രകടിപ്പിക്കുന്നത്. ഈ വേദനയാണ് ആത്മീയമായ ദാഹത്തിന്റെയും അന്വേഷണത്തിന്റെയും കാതൽ.
جدايى ها (‘ജുദായീ-ഹാ’-Jūdā’ī-hā) എന്ന വാക്കുകൊണ്ട് വേർപാട്, വിരഹം എന്നൊക്കെയാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത്. ഭൗതിക ലോകത്ത് ആത്മാവിന് അനുഭവിക്കേണ്ടിവരുന്ന ഭൗതികാഭിമുഖ്യങ്ങളെയും (Material attachments), അതുവഴി ദിവ്യമായ സത്യത്തിൽ നിന്നുള്ള (Divine Reality) അകൽച്ചകളെയും, വേർപാടുകളെയുമാണ് ഇവിടെ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്.

ഈ വരികൾ “ആത്മാവില്ലാത്ത, ശബ്ദം മാത്രമുള്ള ഒന്നിന്” അഥവാ ഈ ഓടക്കുഴലിന് എങ്ങനെ ഇത്രയും ശക്തമായ വിലാപം ഉണ്ടാക്കാനാകുന്നു എന്നൊരു ചോദ്യം ഉയർത്തുന്നു. ഇതിന്റെ ഉത്തരം, അത് ഓടക്കുഴലല്ല, മറിച്ച് അതിലൂടെ സംസാരിക്കുന്നത് ദിവ്യമായ പ്രണയത്തിന്റെ (Divine Love) അഗ്നിയാണ് എന്നാണ്.‌
ജാവീദ് മുജദ്ദിദി نی (നയ്- Nay – ഓടക്കുഴൽ) എന്ന വാക്കിനെ സ്വൂഫി ​ഗുരുക്കന്മാർ (Sufi Masters) അഥവാ ആത്മാന്വേഷികൾ (Spiritual Seekers) എന്നാണ് വ്യാഖ്യാനിക്കുന്നത്. എന്നാൽ ആത്മാവ് അതിന്റെ ദിവ്യമായ ഉറവിടത്തിൽ നിന്ന് വേർപ്പെട്ടതിലുള്ള ദുഃഖമാണ് പ്രകടമാക്കുന്നതെന്ന് ഈ വ്യാഖ്യാതാവും വിശദീകരിക്കുന്നു.

ഈ വരികൾ “ആത്മാവില്ലാത്ത, ശബ്ദം മാത്രമുള്ള ഒന്നിന്” അഥവാ ഈ ഓടക്കുഴലിന് എങ്ങനെ ഇത്രയും ശക്തമായ വിലാപം ഉണ്ടാക്കാനാകുന്നു എന്നൊരു ചോദ്യം ഉയർത്തുന്നു. ഇതിന്റെ ഉത്തരം, അത് ഓടക്കുഴലല്ല, മറിച്ച് അതിലൂടെ സംസാരിക്കുന്നത് ദിവ്യമായ പ്രണയത്തിന്റെ (Divine Love) അഗ്നിയാണ് എന്നാണ്.‌
ജാവീദ് മുജദ്ദിദി نی (നയ്- Nay – ഓടക്കുഴൽ) എന്ന വാക്കിനെ സ്വൂഫി ​ഗുരുക്കന്മാർ (Sufi Masters) അഥവാ ആത്മാന്വേഷികൾ (Spiritual Seekers) എന്നാണ് വ്യാഖ്യാനിക്കുന്നത്. എന്നാൽ ആത്മാവ് അതിന്റെ ദിവ്യമായ ഉറവിടത്തിൽ നിന്ന് വേർപ്പെട്ടതിലുള്ള ദുഃഖമാണ് പ്രകടമാക്കുന്നതെന്ന് ഈ വ്യാഖ്യാതാവും വിശദീകരിക്കുന്നു. റൂമി(റ) യുടെ ആത്മീയ ​ഗുരുവായിരുന്ന ശംസ് തബ് രീസി(റ) യിൽ നിന്നുള്ള വേർപാടിനെ കുറിച്ചുള്ള ദുഃഖമാണ് ആദ്യവരികളിൽ പ്രതിഫലിക്കുന്നതെന്നും ഓടക്കുഴൽ റൂമി‌(റ) യെ തന്നെയാണ് പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നതെന്നും ചില പണ്ഡിതാഭിപ്രായങ്ങളെ പരി​ഗണിച്ച് മുജദ്ദിദി വിശദീകരിക്കുന്നുണ്ട്.
മനുഷ്യന്റെ ആത്മാവിനെയാണ് ഇവിടെ പുല്ലാങ്കുഴൽ എന്നതുകൊണ്ട് ഉദ്ദേശിക്കുന്നത് എന്ന് തന്നെയാണ് ഈ വിശദീകരണങ്ങളൊക്കെയും വ്യക്തമാക്കുന്നത്.
ഓടക്കുഴൽ എല്ലാവർക്കും പരിചിതമായ വിരഹവും വിഷാദവും പ്രകടമാക്കാനുള്ള ഒരു ഉപകരണമാണ്, അതിനാൽ ഇത് മനുഷ്യന്റെ പൊതുവായ ദുരിതത്തിന്റെയും (Universal Human Suffering) ഏകാന്തതയുടെയും (Loneliness) പ്രതീകമായി വർത്തിക്കുന്നു. വേർപാടിന്റെ ഈ വേദന തന്നെയാണ് മനുഷ്യനെ യാഥാർത്ഥ്യാന്വേഷണങ്ങളിലേക്കും ആത്മീയ യാത്രയിലേക്കും നയിക്കുന്നത്.
ഈ വിലാപം കേൾക്കാനും മനസ്സിലാക്കാനും വേർപാടുകളാൽ കീറിമുറിച്ച (Torn by severance) ഹൃദയം ആവശ്യമാണ്. അതായത്, ലൗകിക സുഖങ്ങളിൽ നിന്ന് അകന്ന് യാഥാർത്ഥ്യം തേടുന്ന (Seeking the Truth) ഒരു ഹൃദയം.

ഈ വ്യാഖ്യാനങ്ങളുടെ പൊതുവായ ആശയം ഇതാണ്: മസ്നവി ആരംഭിക്കുന്നത് ഓടക്കുഴലിന്റെ ഈ വിലാപത്തോടെയാണ്. ഈ ഓടക്കുഴൽ, ഹഖിൽ(പരംപൊരുൾ) നിന്ന് അകന്നുപോയ ആത്മാവിനെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു. അതിന്റെ സംഗീതം, ദിവ്യമായ ഉറവിടത്തിലേക്കുള്ള തിരിച്ചുവരവിനായുള്ള ആത്മാവിന്റെ തീവ്രമായ ദാഹത്തെയും (Intense Spiritual Longing) ദുഃഖത്തെയും (Grief) സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ഈ വേദനയെ തിരിച്ചറിയുന്നവർക്ക് മാത്രമേ മസ്നവിയുടെ ഉള്ളടക്കം പൂർണ്ണമായി ഗ്രഹിക്കാനും അതിന്റെ സംവേദനാനുഭവങ്ങളെ ആവിഷ്കരിക്കാനും സാധിക്കൂ. മസ്നവി പോലുള്ള അനശ്വരമായ ഒരു കാവ്യരചനക്ക് മൗലാനാ ജലാലുദ്ദീൻ റൂമി(റ) യെ പ്രചോദിപ്പിച്ച ശംസ് തബ് രീസി(റ) യെ പോലുള്ള ഒരു ആത്മീയ ​ഗുരുവിന്റെ ആത്മസംസ്കരണ പ്രധാനമായ ശിക്ഷണത്തിലൂടെയാണ് മസ്നവി ഉൾപ്പെടെയുള്ള കാവ്യങ്ങളുടെ യഥാർത്ഥ ഉൾപ്പൊരുളുകളെ സ്വാംശീകരിക്കാനാവുക. അത്തരം മഹാ​ഗുരുക്കന്മാരെ കണ്ടെത്താനും അവരെ ശിഷ്യപ്പെടാനും അവരിലൂടെ ​ഗുപ്തവിജ്ഞാനമേഖലയുമായി പരിചയിക്കാനും അനുഭവലോകങ്ങളിലൂടെ സഞ്ചരിക്കാനും പ്രചോദനമേകുക എന്നത് മാത്രമാണ് ഇത്തരം വ്യാഖ്യാന ഉദ്യമങ്ങളുടെ യഥാർത്ഥ ലക്ഷ്യം. തുടരും